Od niewolnika do arystokraty, czyli oszczędzanie w świecie starożytnym
Powodów do oszczędzania mamy dziś bez liku. Dodatkowe cyferki na koncie przydają się w celu zakupu nowych gadżetów, opłacenia wakacji lub dla zabezpieczenia przyszłości. A jakie motywy mogły skłaniać do oszczędzania ludzi żyjących kilka tysięcy lat temu?
Skarb z Shrewsbury. 9 315 rzymskich monet z brązu znalezionych na polu koło Shrewsbury (Anglia) w sierpniu 2009.
Społeczeństwo w epoce starożytności było bardzo zróżnicowane pod względem majątkowym. Poza opływającymi w luksusy arystokratami, składały się na nie rzesze rolników, rzemieślników, pracowników niewolnych i kupców. Wszyscy pokładali swój los w rękach kapryśnej pogody. To od niej zależał rozmiar plonów albo czy statek z towarem bezpiecznie dopłynie do celu. Chwilowe niepowodzenia można było rekompensować, zaciągając kolejne pożyczki w bankach. Kolejne porażki finansowe groziły już zepchnięciem do stanu niewolniczego – taka bowiem kara groziła niewypłacalnym dłużnikom. Zdesperowany rolnik mógł najpierw sprzedać żonę i dzieci, ale pozbawiony dochodów i tak szybko do nich dołączał. Gdyby tylko zgromadził wcześniej stosowne oszczędności…
Dla ubogiego mieszkańca starożytnej Mezopotamii czy Grecji oszczędzanie stanowiło być albo nie być. Wypchana monetami sakiewka nie tylko oddalała widmo niewoli – mogła też być przepustką do społecznego awansu. Na przykład w Atenach o przynależności do danej grupy obywateli decydował dochód z uprawianych majątków ziemskich. Każdy, kogo stać było na uzbrojenie hoplity (ciężkozbrojnego wojownika), mógł liczyć na więcej praw niż prosty rzemieślnik czy rolnik. Pokaźne zarobki otwierały nawet drzwi na arystokratyczne salony. Słynna była m.in. historia niewolnika Pasiona, pracującego w ateńskim kantorze. Wyuczył się on bankierskiego fachu i wykupił z niewoli. W niedługim czasie stał się szanowanym obywatelem Aten, a dzięki udanym inwestycjom cały czas pomnażał majątek. Nic zatem dziwnego, że greccy poeci zachwalali korzyści płynące z roztropnego gospodarowania i oszczędnego życia.
Niezależnie od okresu czy szerokości geograficznej, najprostszą formą oszczędzania było… zakopanie majątku w ziemi. Najczęściej ukrywano przedmioty codziennego użytku, kosztowności i monety. Tak zabezpieczony dobytek mógł przetrwać dziejowe zawieruchy, np. przemarsz wrogich wojsk czy klęskę żywiołową. O skuteczności tego sposobu świadczą odkrycia współczesnych archeologów, którzy raz za razem wykopują z ziemi skarby sprzed tysięcy lat.
Mieszkańcy starożytnego świata mieli do dyspozycji także inne możliwości. Już w Mezopotamii, kolebce cywilizacji, istniała świetnie rozwinięta sieć banków, świadcząca rozmaite usługi. Współcześni badacze mówią nawet o epoce kapitalizmu starobabilońskiego, który funkcjonować miał 1000 lat p.n.e.! Ubogi rybak, rolnik lub rzemieślnik mogli skorzystać z krótkoterminowych kredytów, jeśli nie widzieli innego sposobu na opłacenie podatków. Przydatny był też bankowy depozyt, do którego przed wynalezieniem pieniędzy oddawano głównie pełniące funkcje waluty jęczmień, daktyle, srebro i żelazo. Oprócz zabezpieczenia towaru, dawało to możliwość prowadzenia transakcji finansowych – opłacenia podatków, spłaty długów (staranna, bankowa dokumentacja mogła przydać się w razie sporu), a nawet przelewów między odległymi placówkami banku. Posługiwano się wtedy pisemnymi instrukcjami, przypominającymi późniejsze weksle. Kupiec nie musiał już podróżować z workiem pieniędzy, nerwowo rozglądając się na boki w obawie przed rozbójnikami. Z tego typu udogodnień korzystali zresztą nie tylko najbogatsi obywatele. Do pomocy banków chętnie odwoływali się wieśniacy, drobni kupcy, rzemieślnicy, rzeźnicy, a nawet oberżyści. Załatwiali w ten sposób codzienne sprawunki, szukali drobnego zysku w oddaniu depozytu na procent lub zastawieniu go za pewną sumę pieniędzy. Kwoty deponowane przez większość klientów banku były jednak skromne Przeciętny robotnik grecki zarabiał 1 drachmę dziennie. 1/6 drachmy kosztował bochenek chleba, a do tego dochodził jeszcze szereg innych wydatków – oliwa, wino, ubrania.
Jednorazowa suma zdeponowana w banku przez ubogiego obywatela nie przekraczała zatem wartości kilku bochenków chleba.
Mimo niewątpliwych zalet, nie każdy mógł zatem pozwolić sobie na oszczędzanie. W starożytnej Mezopotamii ukuto nawet przysłowie: biedak ogryza swoje srebro – to znaczy przejada swój codzienny dochód. Ubogi mieszkaniec nie dysponował żadnym kapitałem, który mógłby zakopać w ziemi na gorsze czasy, lub złożyć w bankowym depozycie aby ciułać zyski z procentów. Z kolei najbogatsi oszczędzać nie musieli. Ogromne kwoty przeznaczali na fundacje, które miały przysporzyć im nieśmiertelnej sławy. Finansowali budynki użyteczności publicznej, festyny i armie. Oczywiście pełny skarbiec był zawsze mile widziany przez rządzących, którzy dzięki zebranym bogactwom mogli prowadzić skuteczniejszą politykę. Kilka tysięcy srebrnych talentów zgromadzonych w Atenach zapewniało temu miastu-państwu pozycję zdecydowanego lidera w greckim świecie. Niewolnicy, rolnicy, kupcy, arystokraci czy władcy – każdy miał swoje powody do oszczędzania i mógł wynieść z niego znaczące korzyści.
Antoni Olbrychski histmag.org
Prozdrawiam was wszystkih blogowiczuw.
Pozdrawiam serdecznie
Bawcie się dobrze
Powodzenia
Możemy dużo sie dowiedzieć
Czytajmy wpisy
Uczmy się od niej
Ma dużą wiedzę
Żyrafka jest mądra
Żyrafka Lokatka
Do jutra
Kolorowych snów
Miłego wieczoru
Nasza Szkoła jest najlepsza
są tu ciekawe informacje
Bardzo lubię nasz blog
obicie coś ciekawego?
Jak mija wieczór?
Niech każdy bierze z nas przykład
Oszczędzajmy
Niech wszyscy oszczędzają
Oszczędzanie jest super
każdy oszczędza
w Grecji też oszczędzali
Będziemy odpoczywać
Niedługo weekend
To już czwartek
Jutro będzie ciekawy dzień
Niczego mi nie brakuje
Mam wszystko
spakowałam plecak
Przygotowałam się na jutro
Odrobiłam lekcje
Ja się już pouczyłam
Dużo macie zadań?
Jak mija wieczor?
A co u Was?
niedługo sie spelnią
zbietam na realizację marzeń
ja oszczędzam
oszczędzannie jest korzystne
Oszczędzanie jest pożyteczne
Oszczędzajmy
Oszczędzano od dawna
super
jest
oszczędzanie
Pozdrawiam 3c
Pozdrawiam 3c
Pozdrawiam 3c
I napisałem 10 komentarzy
Pozdrowiłem szkołę SKO Mszczonów Mszczonów
______d$$$$b_d$$$$$b
_____$ $$$$$$$$$$$$$$$
_____$$$$$$P_$$$$$$$$
______V$P_ _____Y$$P
___$$$$$_______ _$$$$$$
___$$$$$$______$$$$$$$
____Y$$$$$$$$$$$$ $$$$P
______Y$P_$$$$$$$
__________Y$$$P_$
_____ ____________$
_________________$
_______________ __$
__________________$___$$$$_
________________ $__$$$$$$$$
__$$$$$$$______$_$$$$$
_$$$$$$$$$____$$$$$
$______$$$$__$
_________$$ _$
__________$$$
__________$$
____________$
Wszystkiego dobrego :)
Baj baj
*** Dobry wieczór ***
...★............★....>,"< ★
....._/|_★......★ * ˚ ˚ ˛ ˚* ˚
....>,"< ★...★...★*__Π___*。*
˛ *__Π___*。* ˚ ˚ /______/~\。 ˛
*/______/~\。˚ ˚|田田 |門| ˚ ˚ ˛
|田田 |門| ˚ ˛ ★**☆ ★..**
☆ * * * ☆ * * ☆
* * ☆
`**** Miłego wieczoru *** Pozdrawiam:)
Dobranoc
Blogowiczów
Wszystkich
Pozdrawiam
Odwiedziłem szkołę Zielone Koło SP 2 w Kole
Kółko
To
Na
Chodzić
Lubię
Bardzo
Z matematyki
Kółko
Jest
Jutro
Was
Dla
Dzień
Był
Fajny
Robiliście
Dzisiaj
Co
Cieplutko
Bardzo
Was
Witam
Hejka
Hejka
Pozdrawiam serdecznie od SKO Wilkowo. Udanych ferii życzę:)
🌸 💜 🌸 〰 Pozdrawiam i życzę miłego popołudnia 〰 🌸 💜 🌸
๘¤ّۣۜ¯¯¯¯¯(/¯¯¯\)¯¯¯¯¯¤ۣۜ๘¤ّۣۜ¯¯
`*•.¸ (`*•.¸ ¸.•*´) ¸.•*´)
`•.¸(*)WITAM SERDECZNIE•*
(¸.•*(¸.•*´¨¨¨¨`*•.¸)*•.¸)
_(\ ____¤ۣۜ๘¤ّۣۜ_____/)___/)__
¤ۣۜ๘¤ّۣۜ¯¯¯¯¯(/¯¯¯\)¯¯¯¯¯¤ۣۜ๘¤ّۣۜ
¨ ¨ ¨ ¨ ¨( Zapraszam
¨ ¨ ¨ ) ¨ ) ¨ ( na kawę.
¨ ¨ ¨ ) ¨ ( (¨ )
¨ ¨ ¨( ¨ ~.) ) (
¨[==========]
¨ \ °°°°°°°°°°°°°°/_ _
¨ |…¨…¨…¨…¨… |ˆˆ\*\
¨ | ¨ KAWA¨..... | …'|*|
¨ |…¨…¨…¨…¨… |… /*/
¨¨\°°°°°°°°°°°°°/ ˆˆˆˆ
Ona zawsze humorek poprawi
no i smak wspaniały przyjaźni zostawi.
_-:¦:-_________◊_________-:¦:-_
....WSPANIAŁEGO DNIA ŻYCZĘ....
¯-:¦:-¯¯¯¯¯¯¯¯¯◊¯¯¯¯¯¯¯¯¯-:¦:
♥)¤ª“˜¨¨¨¨˜“ª“˜¨¨¨¨˜“””ª¤(♥)
▒▓ ♥ P O Z D R A W I A M ♥ ▓▒
(♥)¤ª“˜¨¨¨¨˜˜¨¨¨¨˜“””””ª¤(♥)
❄ ✳ ❇ Miłego dnia ❄ ✳ ❇ Biała Panieńska
░ )¯`.´¯(
░░░░░ ≻۰۪۪۫۫●۪۫۰≺`
░)¯`.´¯()_.^._( WITAM
░≻۰۪۪۫۫●۪۫۰≺` ... SERDECZNIE
░)_.^._(
░░/
░ /
/
| .-""""-.
| .-"";-..;.-=-./ \
| | / \ \
| '.| | |
| \◕ ◕ | |
| .--.-""-.-- \ .'
\(# ) `-._.`
('--' ;
`-._ _.'/\ '.
; “-.
/ `-.
( \..”"”"”. ./ ) `-.
) ◕ ◕ ( ,-.`
=.{ ╰╯ }.= \ )
''-.. ..-' / /
( '-. / )
( '-. ( )
( '-. ( )
'\ '-. ( (
|- , _ _ '-. |
_.) ) | \ | "|
(.__.(_. /--(________/
+ . * . * . *
* . Dzień + + *
. * dobry . * *
+ . * + . * *
.. .˜”*°•۞•°*”˜ ˜”*°•۞•°*”˜...
˜”*°•۞.DOBRY WIECZÓR °•۞•°°•۞•°
SPOKOJNEJ NOCY°•۞•°BAJKOWYCH SNÓW
°•۞•° °•۞•°°•۞•°°•۞•°°•۞•°
DZIĘKUJĘ ZA ODWIEDZINY°•۞•°°•۞•°
POZDRAWIAM SERDECZNIE °•۞•°
°•۞•°°•۞•°°•۞•°°•۞•°
Wszystkich pozdrawiam i dobrej nocki życzę 😉
Pozdrawiam
✬ * ∗ *☆ ∗ * ☆ * ☆
●═══════◄▒▒►═══════●
💕 . . * 💕 ☆. + * . * 💕 * ☆. 💕 * . 💕
☆ ☆POZDRAWIAMY CIEPLUTKO
ŻYCZYMY MIŁEGO WIECZORU☆ * ☆
☆ * ☆
,☆ * ☆d
☆ * ☆☆ * ☆
●═══════◄▒▒►═══════●
✬ * ∗ *☆ ∗ * ☆ *
Pa pa
Dobranoc blogowicze
Jutra
Do
Hejka
Z angielskiego
Kółko
Na
Chodzą
Co
Wszystkich
Pozdrawiam
Angielskiego
Z języka
Kółko
Jest
Jutro
Odwiedziłem szkołę Zielone Koło SP 2 w Kole
Dziękujemy
Wiało
Mocno
Dzisiaj
Ale
Serdecznie
Bardzo
Wszystkich
Was
Pozdrawiam
Wieczór
Dobry
Witajcie
Pozdrawiam Lokatkę
Pozdrawiam Maćka Czyszczonia
Dziękuję za pozdrowienia
Pozdrawiam
_-:¦:-_________◊________-:¦:-_
(¯♥♥¯) ¯¯-:¦:-¯¯¯¯-:¦:-¯¯(¯♥♥¯)
.`.`.`.`.`.`.`.`.`.`.`.`.`.`. .`.`
.`.`.`.`DOBRY WIECZÓR :).`.`.`.`
.`.`Wieczorkiem się zjawiam,.`.`.
.`.`. serdecznie pozdrawiam :) .`.`. .
.`.`.`.`.`.`.`.`.`.`.`.`.`.`. .`.` .`
_-:¦:-_________◊________-:¦:-_
(¯♥♥¯) ¯¯-:¦:-¯¯¯¯-:¦:-¯¯(¯♥♥¯ )
♥ ~ ♥ ~ ♥ ~ ♥ ~ ♥ ~ ♥ ~ ♥~ ♥
Pozdrawiam 3c
Pozdrawiam
Wszystkich
Blogowiczów
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Witam
Witam
Witam
I napisalem 1 komentarz
Odwiedzilem blod SKO
Pisze 4 komentarze , ten jest 4
Dzien Dobry !!!
Pozdrawiam !!!
Pozdrawiam !!!
Dzień dobry!
╔══════╗
║▓▓▓▓▓▓║
╚╗▓╔╗▓▓║
▓║▓╚╝▓▓║
▓║▓▓▓▓▓║
▓║▓╔═══╝
▓║▓║•♥`ڿڰۣڿ`
▓║▓║ozdrawiam serdecznie blogowych przyjaciół.
╔╝▓╚╗•♥•`ڿڰۣڿ`
╚═══╝
Życzę wspaniałego dnia.
“~. »̯̆●̯̆«¸.~“˜¨
¨˜“»̯̆‹›̯̆«´/` , »̯̆●̯̆«
´ԑ̮̑♦̮̑ɜ´\` »̯̆◊̯̆«.~“˜¨Witam WAS
¨˜“»̯̆●̯̆« /` ,ԑ̮̑♦̮̑ɜ Milutko pozdrawiam!
¨˜“~´\`/»̯̆‹›̯̆«¸.~“˜¨
_(""""")___
¯¯¯ `▬´
Pozdrawiamy z głosikiem sympatii!
_____ ★░░░░░★
__★░░░░░★-★ MIŁEGO
_★░░░░ ★__/\__ ★
★░░░░★-->•★•<--★
★░░░░★-->•★•<--★
_★░░░░★——\/——★
__★░░░░░★-★ WIECZORKU
_____★░░░░░★
★(—`'*.(—*.¸_¸.* ★ *.¸_¸.*'
—).*'´—)★
Feryjne pozdrowienia z Mętowa :)
Serdecznie pozdrawiamy blogowych przyjaciół i życzymy udanego tygodnia:)
☆DOBRY WIECZÓR ☆
_____ ,x.*`,x.*`,x.......Dziękuję
__,x.*`,x.*`,x............za odwiedzinki.
_,x.*`,x.*`,x..................Serdecznie
x.*`,x.*`,x.........................pozdrawiam
x.*`,x.*`,x................ blogowych
,x.*`,x*`,x.................przyjaciół.
,x.*`,x.*`,x.............. Życzę
_,x.*`,_x.*`,x............... wspaniałego
____,x.*`,,x.*`,x......... tygodnia.
_______,x.*`,x`*`,x..
☆DOBRANOC ☆
Blogowiczów
Pozdrawiam wszystkich
Komentarz
1
Napisałem
I
Pozdrowiłem Szkołę SP3 Rabka Zdrój
Wszystkim
Dobranoc
Pozdrawiam cieplutko z Koła
Usłyszenia
Miłego
Do
Zobaczenia
Do
Odezwę
Się
Jutro
Napewno
Pa pa
Karnawałową
Zabawę
Mamy
W piątek
Prawda
Super
Jest
Sko
Odwiedziłem szkołę Zielone Koło SP 2 w Kole
Zimy
Zamiast
Wiosnę
Mamy
W poniedziałek
Was
Witam
Blogowicze
Wieczór
Dobry
✬ * ∗ *☆ ∗ * ☆ * ☆
●═══════◄▒▒►═══════●
💕 . . * 💕 ☆. + * . * 💕 * ☆. 💕 * . 💕
☆ ☆Po feriach wracamy i
serdecznie pozdrawiamy ☆ * ☆
💕 . . * 💕 ☆. + * . * 💕 * ☆. 💕 * . 💕
●═══════◄▒▒►═══════●
✬ * ∗ *☆ ∗ * ☆ * ☆
Jestem piąty
My feryjny odpoczynek zaczynamy i blogowych przyjaciół pozdrawiamy!
Tuz po feriach zaglądamy do blogowych przyjaciół i czytamy co tam u Was słychać. My zabieramy się już ostro do pracy. Odpoczynek za nami. Gorąco pozdrawiamy.
SKO Mszczonów
ৡৣ❤️ৡৣ Pozdrawiam
,ৡৣ❤️ৡৣ serdecznie 🌸
ڰۣڿ•✿ ڰۣڿ•✿ ৡৣ❤️ৡৣ
:)) ৡৣ❤️ৡৣ ☀️,҉, ܓ Biała Panieńska
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Jestem pierwszy