Dawniej rolę środka płatniczego pełniły różne przedmioty i towary: pieprz, kamienie, muszelki, jedwab, zboże, bydło, tytoń itp. Do dziś w wielu społecznościach i kulturach odbywa się wymiana towaru na towar bez użycia pieniądza. Taka wymiana nazywa się BARTEREM.

Potem do wyrobu pieniędzy zaczęto używać metali. Miedź, srebro i złoto zaczęto formować w niejednolite formy o określonym ciężarze. Pierwszym metalowym pieniądzem była odlana sztaba miedzi z uproszczonym wizerunkiem krowy, ponieważ źródła bogactwa upatrywano w posiadaniu stad bydła. Uznaje się, że pierwsze monety zostały wybite przez królów Lidii (tereny obecnej Turcji, w VIII w.p.n.e.).

W Polsce pieniądz pojawił się około 980 r. Pierwszym władcą, który wybił polskie monety (DENARY) był Mieszko I. W kolejnych wiekach na ziemiach polskich używano wielu różnych monet - płacono dukatami, groszami, szelągami, talarami, tynfami, a od 1654 r. - złotymi.

Dopiero w XVII w. zaczęto na świecie używać banknotów, co było związane z rozwojem banków. Krajem, który pierwszy wprowadził papierowe pieniądze były Chiny.

Pieniądz powinien charakteryzować się następującymi cechami:

- powszechność akceptacji

- trwałość

- podzielność

- łatwość przenoszenia i przechowywania

Obecnie oprócz pieniądza metalowego (monety) oraz pieniądza papierowego (banknotu) posługujemy się też innymi rodzajami pieniądza:

- pełnowartościowym (kruszcowym)

- bezgotówkowym (czeki)

- plastikowym (np.: karty bankomatowe, kredytowe)

- pieniądzem elektronicznym (np.: przelewy on-line przez Internet, płatności SMS itp.).