Zapoznaj się z ogólnymi zasadami rozpoznawania prwdziwych banknotów. W lutym odbędzie się na ten temat konkurs.

- Żeby nie dać się nabrać, trzeba znać zabezpieczenia, które w tych banknotach się znajdują - podkreśla Waśkiewicz.

We wszystkich polskich banknotach znajdują się podobne zabezpieczenia. Są to m.in. wodne znaki, specjalna farba czy błyszcząca nitka, widoczne pod światło.

Warto pamiętać, jak samodzielnie sprawdza się banknoty. Narodowy Bank Polski poleca 4 kroki

4 sposoby na fałszywki

- W tych banknotach (podrobionych - przyp.) znajdują się imitacje zabezpieczeń - podkreśla Waśkiewicz. Łatwo wykryć większość z nich.

1. Pierwszym krokiem jest sprawdzenie banknotu dotykiem. Oryginalne banknoty mają charakterystyczną, lekko wypukłą fakturę. Znajdują się na nich wyczuwalne dotykiem oznaczenia dla niewidomych i portret.
2. Następnie warto spojrzeć na banknot pod światło. Znajdują się tam trzy zabezpieczenia - znak wodny przedstawiający portret, nitka zabezpieczająca i korony wydrukowane po obu stronach, uzupełniające się, gdy patrzy się przez dokument (tzw. recto-verso).
3. Trzecim krokiem jest przechylenie banknotu - znajduje się na nim bowiem specjalna farba zmieniająca kolor i wzór w zależności od kąta patrzenia. Na banknotach jest także metalizująca (błyszcząca) farba, a na najwyższym nominale hologram.
4. Na końcu należy sprawdzić, czy na 100-złotowym banknocie znajduje się złota folia, czy wszystkie tzw. mikrodruki (tekst drukowany w bardzo małej skali) są czytelne oraz czy banknot "świeci" w ultrafiolecie (urządzenia do tego są w większości sklepów).

Jak podkreśla Elżbieta Waśkiewicz, banknoty wprowadzane do obiegu w bankomatach umieszczane są przez pracowników banków, a banki mają obowiązek sortowania banknotów pod względem autentyczności. - Także prawdopodobieństwo uzyskania takiego banknotu (z bankomatu) jest zerowe.

Mimo to fałszywki się trafiają. Najczęściej można dostać jako resztę podczas zakupów. Pocieszeniem niech będzie jednak fakt, że jest ich coraz mniej. - Jeśli chodzi o polskie banknoty, one są coraz rzadziej fałszowane. Ale obserwujemy stale malejący trend ujawniania fałszywych banknotów.

Dlatego warto wiedzieć jak rozpoznać falsyfikaty. Oczywiście te sporządzone przez profesjonalnych fałszerzy mogą być nie do rozpoznania przez przeciętnego obywatela. Częściej jednak fałszerze bazują na pośpiechu i braku roztropności obywateli i wytwarzają falsyfikaty w sposób niezbyt skomplikowany, np. drukując je na drukarkach laserowych. Takie banknoty łatwo rozpoznać, wystarczy im się dokładnie przyjrzeć. Na co powinniśmy zwracać uwagę? Otóż banknoty różnią się od siebie nie tylko kolorem, ale i rozmiarem. Każdy kolejny nominał jest większego formatu niż poprzedni. Ponadto każdy z banknotów posiada inny symbol, pozwalający osobom niewidomym na rozpoznanie jego nominału. Te symbole, jak również cyfry oznaczające nominał, napis Narodowy Bank Polski oraz wizerunek władcy są wykonywane specjalną techniką druku, który można wyczuć dotykiem. Jeżeli na posiadanym banknocie nie można wyczuć palcami druku (jego powierzchnia jest całkowicie gładka) istnieje prawdopodobieństwo, że banknot nie jest prawdziwy, np. został wydrukowany na drukarce laserowej.

Następnie banknot, którego autentyczność budzi wątpliwości, należy obejrzeć pod światło. Tylko w ten sposób można zobaczyć znak wodny, który powinien być taki sam jak wizerunek władcy umieszczony na pierwszej stronie. Jeżeli znak wodny jest zauważalny "gołym okiem" może to oznaczać, że banknot jest fałszywy. Również tylko pod światło powinna być widoczna z lewej części banknotu nitka zabezpieczająca z mikronadrukiem. Z obu stron nitki powinien znajdować się napis określający nominał banknotu, np. 50 ZŁ, 100 ZŁ oraz jego lustrzane odbicie. Należy również obejrzeć pod światło owal z koroną. Korony z obu stron banknotu powinny się uzupełniać i tworzyć jedną całość.

Kolejnym krokiem jest obejrzenie banknotu pod różnymi kątami. Wszystkie banknoty mają elementy pokryte farbą metaliczną, widoczną po przechyleniu banknotu. Na banknotach 10 zł i 20 zł farbą tą są pokryte elementy po lewej stronie wizerunku władcy, natomiast na banknotach 50 zł, 100 zł i 200 zł - po jego prawej stronie. Ponadto w banknotach 10 zł i 20 zł po odpowiednim przechyleniu banknotu można zaobserwować jasne lub ciemne cyfry nominału, a na banknotach 50 zł, 100 zł i 200 zł cyfry nominału lub koronę (w zależności od kąta patrzenia).

W przypadku banknotu 100 zł należy zwrócić uwagę na wielkość, kształt i rysunek na złotej folii, a banknotu 200 zł na występowanie hologramu. Rysunek na hologramie powinien zmieniać się w zależności od kąta patrzenia. Ponadto wszystkie banknoty mają elementy graficzne pokryte farbą zmienną optycznie, która w zależności od pochylenia banknotu zmienia swój odcień.

Przedstawione sposoby zabezpieczeń banknotów można zauważyć "gołym okiem" i każda osoba może je spróbować samodzielnie odszukać. Szczególną uwagę należy zwracać na pieniądze, które otrzymujemy na giełdach, targowiskach czy bazarach. Te miejsca najczęściej wybierają fałszerze, aby wprowadzić do obiegu falsyfikaty.

W sytuacji gdyby się jednak okazało, że znajdujemy się w posiadaniu falsyfikatów lub sfałszowanych banknotów należy udać się do najbliższej jednostki Policji lub banku.

Fałszywe znaki pieniężne podlegają zatrzymaniu, bez prawa do zwrotu ich równowartości.