Historia wymiany towarowej sięga początków dziejów człowieka. Jednak dopiero postęp techniczny i wprowadzenie podziału pracy spowodowały pojawienie się handlu i pieniędzy.

Pieniądz powstał jako towar, który ułatwiał wymianę handlową. Zanim przybrał obecną formę, jego postacie zależały od stopnia rozwoju technologicznego i gospodarczego poszczególnych społeczeństw.

Z tego względu wyróżnia się:

• barter – wymiana towaru na towar (obecnie: obrót bezgotówkowy);
• pieniądz towarowy – wybrane towary pełniące funkcję środka płatniczego (np. bydło w regionie śródziemnomorskim, konie na stepach Euroazji, zboże na Bliskim Wschodzie, herbata w Azji Południowo-Wschodniej, ziarna kakaowca w Ameryce Środkowej);
• płacidła – przedmioty, które jedynie symbolizowały wartość i pozwalały ludziom oszczędzać lub kupić dowolny towar (np. muszle w Chinach, Indiach, Japonii, Afryce, Azji i Oceanii, kamienne toporki w Nowej Gwinei i Europie Środkowej, krążki marmuru na Nowych Hybrydach, agaty na Borneo czy nefryty w Chinach);
• pieniądz metalowy – kawałki metali nieszlachetnych: żelaza, brązu czy miedzi, a później szlachetnych: srebra i złota, które były odważane (pieniądz ważony) i formowane w sztabki (pieniądz odliczany);
• pieniądz bity, kruszcowy – moneta – okrągły przedmiot, na którym umieszczano specjalne znaki, potwierdzające wartość jego stopu;

Rycina 3.1. Polski grosz z 1539 r. [Źródło: archiwum wcn.pl.]

        pieniądz papierowy – banknot – przedmiot wywodzący się z kwitu potwierdzającego wartość       

        monet    zdeponowanych u bankiera;

• pieniądz wymienialny – pieniądz, który można było wymienić na kruszec (obecnie: pieniądz wymienialny na inne waluty, oficjalnie uznany);
• pieniądz bezgotówkowy i elektroniczny – czeki i przelewy bankowe oraz karty magnetyczne (karty kredytowe i obciążeniowe są połączone z kontem, z którego jest pokrywane zadłużenie z karty; karty debetowe to karty, z których wypłaty są ograniczone do stanu rachunku).

Ciekawostka z Polski

Jeszcze do końca XIX w. w wielu regionach świata można było płacić muszelkami. Muszelki morskiego ślimaka kauri przez wieki były bardzo popularnym środkiem płatniczym w Azji, Afryce i Oceanii. Z czasem jednak straciły wartość handlową – pozostały tylko ozdobą, którą można m.in. zobaczyć na góralskich kapeluszach na Podhalu.

zródło: http://www.podrecznik.edugate.pl/3-instytucje-rynkowe/3-1-pieniadz-wczoraj-i-dzis-czyli-co-warto-wiedziec-o-pieniadzu/