11.11.2019
Jeszcze sto lat temu w Krakowie panował ruch lewostronny
Dziś dla wszystkich Polaków jasne jest, że w naszym kraju jeździ się prawą stroną drogi. Wiele osób jednak nie wie, że to właśnie ruch lewostronny jest dużo starszy, a obecnie panujące zasady ruchu drogowego zaczęto wprowadzać w Europie dopiero ok. 300 lat temu. Niektóre kraje pozostały wierne starym regułom. W tym gronie, do roku 1938, znajdowali się Austriacy. Z tego właśnie powodu jeszcze 100 lat temu na terenie austriackiego zaboru, czyli m.in. w Krakowie, jeździło się tak jak obecnie jeździ się m.in. w Londynie, czyli po lewej stronie.
Dlaczego w ogóle jeżdżono po lewej stronie? Według źródeł zasad wywodzi się jeszcze ze średniowiecza, a jej powodem była wygoda. Wtedy, najczęściej praworęcznym, rycerzom łatwiej było wyciągnąć miecz do obrony. Z tego powodu przez długie lata te reguły panowały we wszystkich krajach. Ruch lewostronny dotyczył nie tylko dróg, ale również torów tramwajowych i kolejowych. Dopiero w czasach napoleońskich we Francji zaczęto popularyzować ruch prawostronny. Niektórzy ten system przypisują samemu cesarzowi Francuzów, a inni twierdzą, że powstał on już kilka lat wcześniej.
Wymyśloną przez Francuzów zasadę zaczęły przyjmować kolejne kraje. Co ciekawe, niektóre dopiero niedawno zmieniły ruch lewostronny na prawostronny. Np. Szwecja zdecydowała się na to dopiero w 1967 roku, a w Islandii w 1968 roku. W obu tych krajach zmiana spowodowało duże zamieszanie. W Szwecji nastąpiła ona dokładnie 3 września 1967 roku, a ten dzień nazwano „Dagen H”, czyli „Dzień H”. Sama litera „H” pochodzi od słowa „högertrafik” co po szwedzku oznacza ruch prawostronny.
Na ten dzień wybrano wczesne godziny poranne weekendu, kiedy ruch był najmniejszy. Dodatkowo wprowadzono zakaz ruchu na drogach między godziną 1:00 a 6:00 rano, poza niezbędnymi w tym czasie przemieszczeniami. Sztokholmie, ograniczenia w poruszaniu się były jeszcze większe, ponieważ ekipy drogowców musiały poprawić więcej skrzyżowań. Ograniczenia ruchu w stolicy dotyczyły okresu od 10:00 w sobotę do 15:00 w niedzielę. Ostatecznie nowy system nie przysporzył Szwedom większego problemu. W poniedziałek po tym weekendzie odnotowano nawet mniej wypadków niż zazwyczaj.
Wracając jednak do Polski. Za sprawą Austriaków, jeszcze do 30 września 1922 roku, w Małopolsce panował ruch lewostronny. Dodatkowo, jak podaje "Radio Kraków" – nie był to pierwszy raz, kiedy taka zmiana weszła w życie. Podobne zasady obowiązywały prawdopodobnie już w czasach Księstwa Warszawskiego, utworzonego przez Napoleona na początku dziewiętnastego wieku. Ale po roku 1922 ruch lewostronny obowiązywał jeszcze w krakowskich tramwajach, które zmieniły system dopiero trzy lata później, w 1925 roku.
Według obecnych danych co czwarty samochód na ziemi porusza się ruchem lewostronnym. Powoduje to problemy w handlu samochodami, które mają kierownicę po lewej lub prawej stronie. Z tego właśnie powodu na kontrowersyjny ruch w 2007 roku zdecydowały się władze Samoa, które sąsiaduje z krajami gdzie panuje ruch lewostronny, zmieniając system z prawostronnego na lewostronny. Zwolennicy starszego systemu, panującego m.in. w Anglii czy Australii, mówią że jest on wygodniejszy ze względu na „zasadę prawej ręki” dającą pierwszeństwo pojazdowi z prawej strony ponieważ pozwala na lepszą widoczność nadjeżdżającego pojazdu.
Wymyśloną przez Francuzów zasadę zaczęły przyjmować kolejne kraje. Co ciekawe, niektóre dopiero niedawno zmieniły ruch lewostronny na prawostronny. Np. Szwecja zdecydowała się na to dopiero w 1967 roku, a w Islandii w 1968 roku. W obu tych krajach zmiana spowodowało duże zamieszanie. W Szwecji nastąpiła ona dokładnie 3 września 1967 roku, a ten dzień nazwano „Dagen H”, czyli „Dzień H”. Sama litera „H” pochodzi od słowa „högertrafik” co po szwedzku oznacza ruch prawostronny.
Na ten dzień wybrano wczesne godziny poranne weekendu, kiedy ruch był najmniejszy. Dodatkowo wprowadzono zakaz ruchu na drogach między godziną 1:00 a 6:00 rano, poza niezbędnymi w tym czasie przemieszczeniami. Sztokholmie, ograniczenia w poruszaniu się były jeszcze większe, ponieważ ekipy drogowców musiały poprawić więcej skrzyżowań. Ograniczenia ruchu w stolicy dotyczyły okresu od 10:00 w sobotę do 15:00 w niedzielę. Ostatecznie nowy system nie przysporzył Szwedom większego problemu. W poniedziałek po tym weekendzie odnotowano nawet mniej wypadków niż zazwyczaj.
Wracając jednak do Polski. Za sprawą Austriaków, jeszcze do 30 września 1922 roku, w Małopolsce panował ruch lewostronny. Dodatkowo, jak podaje "Radio Kraków" – nie był to pierwszy raz, kiedy taka zmiana weszła w życie. Podobne zasady obowiązywały prawdopodobnie już w czasach Księstwa Warszawskiego, utworzonego przez Napoleona na początku dziewiętnastego wieku. Ale po roku 1922 ruch lewostronny obowiązywał jeszcze w krakowskich tramwajach, które zmieniły system dopiero trzy lata później, w 1925 roku.
Według obecnych danych co czwarty samochód na ziemi porusza się ruchem lewostronnym. Powoduje to problemy w handlu samochodami, które mają kierownicę po lewej lub prawej stronie. Z tego właśnie powodu na kontrowersyjny ruch w 2007 roku zdecydowały się władze Samoa, które sąsiaduje z krajami gdzie panuje ruch lewostronny, zmieniając system z prawostronnego na lewostronny. Zwolennicy starszego systemu, panującego m.in. w Anglii czy Australii, mówią że jest on wygodniejszy ze względu na „zasadę prawej ręki” dającą pierwszeństwo pojazdowi z prawej strony ponieważ pozwala na lepszą widoczność nadjeżdżającego pojazdu.
(www.transport-publiczny.pl)
1
9
Ciekawa informacja