Historia  Jegłownika

 ( udokumentowana)

 rozpoczyna się od 1449 r.,

 kiedy to komtur elbląski Henryk Reuss nadał pięciu osadnikom 13 włók ziemi.

 Ślady cywilizacji sięgają jednak jeszcze epoki kamiennej, a także epoki brązu i żelaza.

We wczesnym średniowieczu, niewątpliwie przed rokiem 1300, teren ten zamieszkiwany był

 przez słowiańskich Pomorzan, a później przez Prusów.

Wieś Jegłownik została rozbudowana na wybrzyszeniu terenu

ciągnącego się od Mojkowa w kierunku pólnocno -wschodnim zwanym "góra " żuławska.

 Najwyższy punkt wynosi 11,3 m n.p.m.

Tereny Żuław były porośnięte lasem świerkowym.

Las ten został wycięty( ok 3600 drzew) w 1800 r. na rozkaz rady miejskiej w Elblągu.

Na miejscu wycitęgo lasu powstały miejscowości Kościelisko, Jegłownik, Rybica.

 Najwięcej mieszkańców liczył  Jegłownik - 991 osób ( 1890).

Po II wojnie światowej w gminie Jegłownik mieszkało 2019 osób.

W 1947 r. wysiedlono 289 Niemców.

Przed wojną Jegłownik nosił niemiecką  nazwę Fichtohorst.

Po wojnie  do 1949 r. nosił nazwę Jodłowo.

" góra" żuławska

W 1888 nawiedziła Żuławy olbrzymia powódź. Ludność schroniła się na półwyspie Wikrowo Małe i Mojkowo.

( zdjęcie z 1888 ul. Radomska w Elblągu) 

 Na Żuławach jeszcze na pocz. XX w. charakterystycznym elementem krajobrazu były liczne wiatraki.

 Występowała ich tu znaczna różnorodność, zależnie od funkcji jaką spełniały - przepompowni i odpowiednio od wielkości cieków wodnych były przecierające ziarna na mąkę lub kaszę, młyny olejowe.

 Najbardziej efektownymi były wiatraki typu holenderskiego, z ruchomą głowicą, ustawione na budynkach, wiatrak taki stał w Wikrowie, niestety spłonął  w styczniu 2002 roku.

 Podobny wiatrak w Jegłowniku, już bez podbudowy także spłonął w końcu lat sześćdziesiątych.

Wiatraki tego typu znajdowały się praktycznie nad każdą rzeką czy też większym kanałem Żuław .

Fiszewka  czy też Tina były także „obsadzone” takimi budowlami.

Powyżej zdjęcie  z okolic Nowego Dworu Gdańskiego.

Zniszczony przez powódź w 1888 r wiatrak odwadniający w Majkowie.

Wiatraki odwadniająco - nawadniające do II Wojny Światowej dotrwało ich prawdopodobnie około stu

 i byłyby wojnę przetrwały, gdyby nie zalanie Żuław w wyniku wysadzenia wałów

 przez hitlerowców w marcu 1945 roku.

Wiatrak w Wikrowie ( zbudowany w 1855 r.), spalony w 2002 r.

Wiatrak w Jegłowniku , który spłonął w latach sześćdziesiatych.

ZABYTKI   JEGŁOWNIKA i okolic

Najciekawszym zabytkiem Jegłownika jest kościół, wzniesiony przez Jerzego Jakubowskiego.

Powstał on w 1804 r. na miejscu starego kościoła protestanckiego.

Dom w Nowym Dworze Elbląskim z 1795 r.Była to karczma.

Drugi zabytkowy dom z Nw. Dw. Elbląskiego

Jegłownik

ul. Miodowa nr 1 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana po płn. stronie ul. Malborskiej,

 budynek mieszkalny wzniesiony ok. poł. XIX w., przebudowany w l. 30 - tych XXw.

ul. Nowa - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana po płn. stronie lokalnej drogi,   poł. XIXw.

ul. Długa  - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana po płn. stronie ulicy, kalenicowo,

wybudowana zapewne w  XIXw.;

Budynek z podcieniem  w Wikrowie z XIX w.

Budynek mieszkalny z zagrody holenderskiej w typie kątowym usytuowany ok. 50 m na płd. od cmentarza mennonickiego, po zach. stronie drogi, szczytowo, wzniesiony w 1 ćw. XIXw., na kamiennej podmurówce w Wikrowie .

DOMY JEGŁOWNIKA, KTÓRYCH JUŻ NIE MA ...  

Artykuł z gazetki " Ploteczka Jegłownicka " z 2007 r.

MENNONICI

W XVI w. 1580 r. na tereny Żuław przybyli mennonici

( religijna grupa protestacka) z Holandii.

Władze ówczesne  dając im ziemie , mieli nadzieję ,że  zmienią krajobraz  na wysoko użyteczny dla rolnictwa.

Zaczęli na podmokłych terenach budować tamy, groble, które chroniły przed powodziami .

Osuszyli bagna wokół Elbląga, założyli wsie .

 Prowadzili hodowlę bydła i produkcję serów.

Budowali mosty i wiatraki.

Jak wyglągało  życie mennonitów ?

Pracowali w grupach, pomagając sobie nawzajem.

Mieszkali w domach typu holenderskiego, wprowadzili budowle domów podcieniowych

dom podcieniowy

Były to drewniane domy w ksztacuie litery L lub T.

Pod jednym dachem żyli ludzie i zwierzęta.

Nie pili alkoholu ani nie palili tytoniu. Odmawiali służby w wojsku.

Ich kościoły były domami modlitwy , w których nie tylko modlono się, ale rozwiązywano problemy społeczne.

dom modlitwy w Jeziorze

Po  II wojnie światowej zostali zmuszeni opuścić Polskę, ponieważ wielu z nich  służyło w armii niemieckiej.

Pozostały po nich cmentarze , m.in. w Wikrowie i wyżej pokazane domy .

Obecnie żyją w Kanadzie , USA i w Niemczech.

 * INFORMACJE zaczęrpniete z gazetki szkolnej  "Ploteczka Jegłownicka"- Historia Jegłownika (z 2007 r.)

 strony internetowej  Urzędu Gminy Gronowo Elbl.,

 zdjęcia i informacje dodatkowe z internetu.