Zanim wizerunek Mikołaja Kopernika został umieszczony na monetach i banknotach, on sam zajmował się badaniami nad ekonomią i konkretnie także pieniędzmi.

Ukazał znaczenie i rolę pieniądza w różnych dziedzinach życia gospodarczego. Wysunął też szereg postulatów. Dotyczyły one ustanowienie jednej mennicy w kraju, stabilizacji i rewaloryzacji waluty oraz unifikacji systemu monetarnego Prus Królewskich z resztą ziem polskich.

Jako pierwszy wykazał, że pieniądz gorszy (o mniejszej zawartości szlachetnego kruszcu) wypiera z rynku lepszy (późniejsze prawo Greshama). Należał też do grupy autorów wykazujących szkodliwe skutki zbyt dużej emisji pieniądza.

Twórcą wizerunków jednych z najefektowniejszych monet próbnych okresu II RP – słynnych monet z wizerunkiem Mikołaja Kopernika – jest Stanisław Szukalski. Ten wyjątkowo kontrowersyjny artysta stworzył tylko jeden wizerunek monet próbnych okresu II RP, co tylko jeszcze bardziej podkreśla unikatowy charakter jego monet.

W 1925 roku rozpisano konkurs na nową, złotą monetę polską. Konkurs ogłosiła mennica Państwowa, a w skład komisji konkursowej poza licznymi urzędnikami wchodzili tacy artyści, jak: Wincenty Trojanowski, Zygmunt Otto oraz Wojciech Jastrzębowski (twórca przepięknego wizerunku obiegowych monet groszowych II RP). W listopadzie 1925 r. spośród 23 nadesłanych prac nagrodzono 3.

Trzecie miejsce zajął projekt Szukalskiego – Mikołaj Kopernik inspirowany interpretacją artystyczną Jana Matejki – astronom w jednej dłoni trzyma okrąg symbolizujący słońce – element ten jest w samym centrum rewersu. Uniesiona druga dłoń z trzema wyprostowanymi palcami wskazuje na lewitującą Ziemię. Na awersie podziwiać można niezwykle oryginalną, jedyną w swoim rodzaju interpretację godła państwowego. Przepiękny orzeł, oryginalnie uformowany przez artystę czerpiącego ze sztuki Azteków, stanowi kwintesencję jego twórczości. Na rancie monety o średnicy 35 mm umieszczono ponadto napis: SALUS REIPUBLICAE SUPREMA LEX” („Dobro Rzeczypospolitej Najwyższym Prawem”) – taki sam, jak na 5-złotówkach z Konstytucją. Wybito 100 sztuk monety o średnicy 35 mm w srebrze, 100 sztuk o średnicy 20 mm również w srebrze, oraz 50 sztuk w brązie i 2 w złocie tego samego rozmiaru.

Mikołaj Kopernik 100 złotych z 1925 roku

100 złotych wbite w brązie, bez napisu próba, średnica 20 mm, nakład 100 sztuk.

100 złotych wbite w srebrze, bez napisu próba, średnica 20 mm, nakład 50 sztuk.

100 złotych wbite w srebrze, napis próba, średnica 35 mm, nakład 100 sztuk.

Monety PRL

Nominał:10 zł

Nominał słownie: dziesięć złotych

Data: 1959, 1965

Średnica: 31 mm

Waga: 12,9 g

Metal: miedzionikiel

Awers: Orzeł, po bokach orła rok 19-59, wokoło napis: POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA ZŁ 10 ZŁ

Rewers: popiersie Mikołaja Kopernika, napis: MIKOŁAJ - KOPERNIK, nad nim w półkolu ornament z kłosów, monogram JG

Bok: ząbkowany

Projektant: Józef Gosławski

Wprowadzona do obiegu: 01.07.1959 r.

Wycofana z obiegu: 01.01.1978 r.

Nominał:10 zł

Nominał słownie: dziesięć złotych

Data: 1967, 1969

Średnica: 28 mm

Waga: 9,5 g

Metal: miedzionikiel

Awers: Orzeł, po bokach orła rok 19-67, wokoło napis: POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA ZŁ 10 ZŁ Pod łapą orła znak mennicy mw

Rewers: popiersie Mikołaja Kopernika, napis: MIKOŁAJ - KOPERNIK, nad nim w półkolu ornament z kłosów, monogram JG

Bok: ząbkowany

Projektant: Józef Gosławski

Wprowadzona do obiegu: 01.04.1967 r.

Wycofana z obiegu: 01.01.1978 r.

Monety srebrne PRL

100 złotych - Mikołaj Kopernik 1974 r.

Awers monety: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Ludowej. Pod orłem napis: ZŁ 100 ZŁ. Znak mennicy pod łapą orła. W otoku napis: POLSKA/RZECZPOSPOLITA/LUDOWA/1974, poprzedzony i zakończony perełką.

Rewers monety: Stylizowany wizerunek głowy Mikołaja Kopernika. Poniżej napis: MIKOŁAJ KOPERNIK.

Projektant monety: A. Jarnuszkiewicz

Rok wydania: 1974

Nakład: 50.000

Średnica: 32,00 mm

Masa: 16,50 g

Moneta srebrna (Ag 625)

rant gładki

Lustrzanka

5000 złotych - Toruń - Mikołaj Kopernik

Rok wydania: 1989

Nakład: 20.000

Średnica: 32,00 mm

Masa: 16,50 g

Moneta srebrna (Ag 750)

rant gładki

Lustrzanka

20 złotych - "ECU" Mikołaj Kopernik

Rok wydania: 1995

Nakład: 15.000

Średnica: 38,61 mm

Masa: 31,10 g

Moneta srebrna (Ag 925)

rant: 8x "ECU"

Lustrzanka

Monety złote PRL

2000 złotych - Mikołaj Kopernik

Rok wydania: 1979

Nakład: 5.000

Średnica: 21,00 mm

Masa: 8,00 g

Moneta złota (Au 900)

rant gładki

Lustrzanka

Mikołaj Kopernik widnieje na 3 banknotach:

Nominał:20 gr

Nominał słownie:dwadzieścia groszy

Data emisji:28.IV.1924

Wizerunek: Mikołaj Kopernik

Wymiary: 79 x 49 mm

Nominał: 1 000 zł

Nominał słownie: tysiąc złotych

Data emisji: 1.VI.1965

Wizerunek: Mikołaj Kopernik