08.03.2013
Kobiety na polskich monetach obiegowych XX wieku
Czy pamiętacie te monety? W komentarzach napiszcie kogo one przedstawiają - podając numery monet.
MONETA NR 1
MONETA NR 2
MONETA NR 3
MONETA NR 4
MONETA NR 5
MONETA NR 6
MONETA NR 7
MONETA NR 8
MONETA NR 9
MONETA NR 10
MONETA NR 11
MONETA NR 12
MONETA NR 13
27
244
wpadłem głosik oddałem 64
Nr 13:Jadwiga Andegaweńska Jadwiga Andegaweńska, węg. szent Hedvig (ur. między 3 października 1373 a 18 lutego 1374 r., zm. 17 lipca 1399 r. w Krakowie) – królowa Polski (od 16 października 1384 r.) z dynastii Andegawenów (Anjou), najmłodsza córka Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki, święta katolicka, patronka Polski.
Obradujący w 1384 r. w Radomsku sejm obrał Jadwigę Andegaweńską królem Polski. Została koronowana na króla, jako że polskie prawo nie dawało królowej dziedzicznego tronu. Jej tytuł królewski brzmiał: Hedvigis Dei Gracia Rex Poloniae, necnon terrarum Cracoviae, Sandomiriae, Syradiae, Lanciciae, Cuyaviae, Pomeraniaeque domina et heres, tłumaczenie: Jadwiga z Bożej łaski król Polski, pani i dziedziczka ziemi krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, Kujaw i Pomorza.
Jadwigę od dzieciństwa przygotowywano do pełnienia roli króla poprzez wykształcenie. Pobyt w środowisku kulturalnym dworu w Budzie sprawił, że Jadwiga posiadła umiejętność czytania, znajomość języków obcych, zamiłowanie do lektury, muzyki, sztuki i nauki.
15 czerwca 1378 r. została zaręczona z ośmioletnim Wilhelmem z dynastii Habsburgów. Odbyła się nawet ceremonia zaręczyn mających charakter formalnego ślubu pomiędzy dziećmi z pokładzinami (sponsalia de futuro). Nie był to jednak kontrakt nierozerwalny. Podpisano zobowiązanie, że strona, która zerwałaby zaręczyny, wypłaci drugiej stronie 200 000 florenów w złocie.
Koronacja
Jesienią 1384 r. przybyła z Węgier do Polski, gdzie 16 października tego roku w Krakowie została koronowana przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Bodzantę na króla Polski. Wobec jej małoletności ster rządów w państwie dzierżyli możnowładcy małopolscy, pozostający w kontakcie z jej matką Elżbietą Bośniaczką, jednakże nie powołano regenta, ponieważ, jak pisze Jan Długosz, wszystko co mówiła lub czyniła znamionowało sędziwego wieku powagę.
Kandydaturę Wilhelma Habsburga na męża Jadwigi usilnie popierał Władysław Opolczyk, który nawet opanował 24 sierpnia 1385 r. zamek wawelski, przygotowując dopełnienie ceremonii małżeństwa.
Panowie krakowscy mieli jednak wobec niej zupełnie inne plany, chcąc związać Polskę z Litwą, ofiarowali polską koronę wielkiemu księciu litewskiemu Jagielle, który miał przyjąć chrzest wraz ze swoim państwem (unia w Krewie 14 sierpnia 1385 r.). Kasztelan krakowski Dobiesław Kurozwęcki przepędził austriackiego pretendenta z zamku. Jan Długosz utrzymuje, że zrozpaczona młodziutka królowa, próbowała wówczas wyrąbać toporem bramę wawelską, by uciec z miłością swojego życia na Śląsk (powstrzymać miał ją podskarbi wielki koronny Dymitr z Goraja), jednakże harmonijny związek, jaki stworzyła z Jagiełłą, świadczy o innej motywacji jej postępowania niż uczucie do Habsburga.
11 stycznia 1386 r. w Wołkowysku panowie polscy oznajmili Jagielle, że Jadwiga zgodziła się zostać jego żoną. Królowa odwołała publicznie swoje sponsalia z Wilhelmem. Jagiełło przybył do Krakowa, gdzie 15 lutego 1386 r. przyjął chrzest. 18 lutego Jadwiga i Jagiełło uroczyście zawarli związek małżeński w katedrze na Wawelu.
Na wiosnę 1387 r. stanęła na czele wyprawy rycerstwa polskiego, której celem była rewindykacja zajętej przez Węgrów Rusi Czerwonej. 8 marca 1387 r. potwierdziła przywileje dla Lwowa, gwarantując mu prawo składu. Tam też 26 września 1387 r. złożył jej hołd lenny hospodar mołdawski Piotr I. W 1397 r. w Inowrocławiu odbyła zjazd z wielkim mistrzem krzyżackim Konradem von Jungingenem w celu wynegocjowania powrotu do korony ziemi dobrzyńskiej.
Działalność
Na swoim dworze skupiła elitę intelektualną Polski (Piotr Wysz, Mateusz z Krakowa, Hieronim z Pragi). Zleciła pierwsze w naszej historii tłumaczenie Księgi Psalmów na język polski (zachował się po dziś dzień egzemplarz tego dzieła znany jako Psałterz floriański). Fundowała wiele nowych kościołów oraz uposażała już istniejące klasztory. Opiekowała się szpitalami. W 1397 r. założyła bursę dla polskich i litewskich studentów przy Uniwersytecie Karola w Pradze. W tym też roku uzyskała zgodę papieża na utworzenie fakultetu teologii na Akademii Krakowskiej.
22 czerwca 1399 r. urodziła córkę Elżbietę Bonifację, która zmarła 13 lipca 1399 r. Sama Jadwiga zmarła cztery dni później na gorączkę połogową. W testamencie zapisała swój majątek Akademii Krakowskiej. Kiedy w latach 80. XX wieku otworzono jej grobowiec, znajdujący się w Katedrze Wawelskiej, stwierdzono, że istotnie klejnoty grobowe wykonane były ze skóry i drewna.
Życie prywatne
Historycy wielokrotnie spekulowali na temat relacji pomiędzy Jadwigą i jej mężem, Władysławem II Jagiełłą. Dominuje przekonanie, iż Jadwiga była w tym politycznym związku nieszczęśliwa, ze względu na różnicę wieku, wychowania, kultury itd. Według odmiennej koncepcji zaprezentowanej ostatnio Jagiełło był dla Jadwigi raczej postacią ojcowską, a ich współżycie mogło mieć stosunkowo harmonijny charakter.
Święta Jadwiga królowa
Święta Jadwiga nie pozostawiła po sobie żadnych objawień – według zapisów kronikarzy uprawiała surowe umartwienia. Jej kierownikiem duchowym był krakowski dominikanin Henryk Bitterfeld, autor traktatu o Komunii świętej i traktatu ascetyczno-mistycznego napisanego specjalnie dla Jadwigi. W swym życiu harmonijnie łączyła kontemplację z działalnością praktyczną, co wyraziła również w nawiązującym do Ewangelii symbolu dwóch przeplatających się liter MM (Maria i Marta), który poleciła umieścić na ścianach swej komnaty, a chcąc, by chwała Boża nieustannie rozbrzmiewała w katedrze wawelskiej założyła i zapewniła utrzymanie Kolegium Psałterzystów, którzy dzień i noc śpiewali psalmy przed Najświętszym Sakramentem. Ufundowała również i częściowo własnoręcznie wyhaftowała racjonał – drogocenną szatę liturgiczną dla biskupów krakowskich, zachowaną po dziś dzień, używaną podczas największych uroczystości.
Jadwiga uprawiała działalność charytatywną – ufundowała szpital w Bieczu, uposażyła szpitale w Sandomierzu i Sączu oraz otoczyła opieką liczne inne szpitale miejskie i klasztorne, w tym szpital św. Jadwigi Śląskiej w Krakowie na Stradomiu. Wykazywała wrażliwość nie tylko na biedę materialną, ale stawała również w obronie ludzkiej godności: do króla Władysława Jagiełły, kompensującego pieniędzmi krzywdę chłopów miała powiedzieć: "A któż im łzy powróci?".
Kult
Po śmierci Jadwigę otoczono kultem. W Budapeszcie, 18 października 2009 r., odsłonięto i poświęcono pierwszy pomnik św. Jadwigi na Węgrzech.
Beatyfikacja i kanonizacja
Jadwiga została beatyfikowana, przez zatwierdzenie kultu, 31 maja 1979 r., a kanonizowana 8 czerwca 1997 r. Obu aktów dokonał Jan Paweł II.
Nr 12: Matka Polka Awers:
Orzeł, po bokach rok 19 - 85, wokoło napis POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA / ZŁ 100 ZŁ (cyfry większe), pod łapą orła znak mennicy warszawskiej.
Rewers:
Matka karmiąca dziecko, dwa splecione serca, wokoło napis POMNIK-SZPITAL / •CENTRUM ZDROWIA MATKI POLKI•, z lewej inicjały projaktanta TT, z prawej napis PRÓBA.
Bok:
ząbkowany
Rok na monecie:
1985
Rok emisji:
1985
Nominał:
100 złotych
Tworzywo / metal:
nikiel (Ni)
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
29,5 mm
Nakład:
500
Projektant:
Awers: Stanisława Wątróbska-Frindt, Rewers: Tadeusz Tchórzewski
Nr 10: Maria Konopnicka Seria:
Wielcy Polacy
Awers:
Orzeł, pod nim napis 20, niżej ZŁOTYCH, górą łukiem napis POLSKA·RZECZPOSPOLITA·LUDOWA·1978, pod łapą orła znak mennicy warszawskiej.
Rewers:
Głowa Marii Konopnickiej, górą łukiem napis MARIA KONOPNICKA 1843-1910.
Bok:
ząbkowany
Rok na monecie:
1978
Rok emisji:
1978
W obiegu od:
1978-05-24
W obiegu do:
1994-12-31
Nominał:
20 złotych
Tworzywo / metal:
miedzionikiel (CuNi)
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
29 mm
Masa (g):
10.15 g
Nakład:
2 009 800
Projektant:
Awers: Józef Markiewicz-Nieszcz; Rewers: Ewa Olszewska-Borys Maria Konopnicka urodziła się 23 maja 1842r. w Suwałkach, a zmarła 8 października 1910r. we Lwowie. We wrześniu 1849r. rodzina sprowadziła się do Kalisza, gdzie przyszła poetka spędziła dzieciństwo i młodość. W latach 1855 – 1856 uczyła się na pensji sakramentek w Warszawie. We wrześniu 1862 roku wyszła za mąż za ziemianina, Jarosława Konopnickiego. Zaraz po ślubie wyjechała z Kalisza na stałe, zamieszkując w Bronowie, a potem w Gusinie. Wychowała 6 dzieci utrzymując się z dochodów niewielkiego dzierżawionego folwarku.
Była przede wszystkim poetką, ale pisała też prozą, uprawiała publicystykę, tłumaczyła literaturę obcą. Była pisarką i nauczycielką, ale prowadziła również działalność społeczno – polityczną (opieka nad więźniami, protest przeciw prześladowaniu przez Niemców dzieci polskich we Wrześni).
Wydała cztery tomy Poezji. Do najbardziej znanych wierszy Konopnickiej o charakterze społeczno politycznym należą Jaś nie doczekał, W piwnicznej izbie, Wolny najmita, O Wrześni, Rota. Pisała również nowele takie jak Mendel Gdański, Miłosierdzie gminy, Nasza szkapa, Dym i wiele innych. Dzieci szkolne znają również inne utwory Konopnickiej O krasnoludkach i sierotce Marysi, Jak się dzieci w brondzie bawiły, O Janku wędrowniczku. Niektóre utwory Konopnicka podpisywała pod pseudonimem Jan Sowa.
We Lwowie, gdzie na cmentarzu Łyczakowskim jest pochowana Konopnicka, szkoła polska nosi jej imię.
Nr 9: Międzynarodowy Rok Kobiet Awers:
Orzeł, po bokach rok 19 - 75, wokoło napis POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA / -ZŁ 20 ZŁ-, pod łapą orła znak mennicy warszawskiej.
Rewers:
Profil głowy kobiety, na włosach znak Międzynarodowego Roku Kobiet w kształcie stylizowanego gołąbka pokoju, wokoło napis MIĘDZYNARODOWY ROK KOBIET, nad głową znak projektanta AJ.
Bok:
ząbkowany
Rok na monecie:
1975
Rok emisji:
1975
W obiegu od:
1975-09-25
W obiegu do:
1994-12-31
Nominał:
20 złotych
Tworzywo / metal:
miedzionikiel (CuNi)
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
29 mm
Masa (g):
10.15 g
Nakład:
2 000 000
Rzadkość:
-
Projektant:
Anna Jarnuszkiewicz
Nr 8: Maria Skłodowska – CurieAwers:
Orzeł, wokoło napis POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA / ·1967·, pod łapą orła znak mennicy warszawskiej.
Rewers:
Głowa Marii Curie-Skłodowskiej na tle mapy Polski, z lewej napis w kilku rzędach: SETNA / ROCZ / NICA / URODZIN / MARII / SKŁO / DOW / SKIEJ / CURIE / 10 zł, u dołu nzka projektanta J-MN.
Bok:
ząbkowany
Rok na monecie:
1967
Rok emisji:
1967
W obiegu od:
1967-09-07
W obiegu do:
1978-01-01
Nominał:
10 złotych
Tworzywo / metal:
miedzionikiel (CuNi)
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
28 mm
Masa (g):
9.5 g
Nakład:
2 000 000
Rzadkość:
-
Projektant:
Józef Markiewicz-Nieszcz Maria Salomea Skłodowska-Curie[1][uwaga 1] (ur. 7 listopada 1867 w Warszawie, zm. 4 lipca 1934 w Passy) – fizyczka i chemiczka polskiego pochodzenia. Większość życia spędziła we Francji, tam też rozwinęła swoją karierę naukową. Prekursorka nowej gałęzi chemii – radiochemii. Do jej dokonań należą: opracowanie teorii promieniotwórczości, technik rozdzielania izotopów promieniotwórczych oraz odkrycie dwóch nowych pierwiastków – radu i polonu. Pod jej osobistym kierunkiem prowadzono też pierwsze badania nad leczeniem raka za pomocą promieniotwórczości. Dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla za osiągnięcia naukowe, po raz pierwszy w 1903 z fizyki wraz z mężem i Henrim Becquerelem za badania nad odkrytym przez Becquerela zjawiskiem promieniotwórczości, po raz drugi w 1911 z chemii za wydzielenie czystego radu. Do dziś pozostaje jedyną kobietą, która tę nagrodę otrzymała dwukrotnie, a także jedynym uczonym w historii uhonorowanym Nagrodą Nobla w dwóch różnych dziedzinach nauk przyrodniczych[2].
Nr 7: Nike Awers:
Orzeł stylizowany, pod nim rok 19-65, wokoło napis POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA / ·Zł 10 ZŁ·, pod łapą orła znak mennicy.
Rewers:
Nike - pomnik Bohaterów Warszawy, z prawej liczby XIII-XX, niżej napis w dwóch rzędach: VII WIEKÓW / WARSZAWY, literki WK, napis wypukły PRÓBA.
Bok:
ząbkowany
Rok na monecie:
1965
Rok emisji:
1965
Nominał:
10 złotych
Tworzywo / metal:
nikiel (Ni)
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
31 mm
Nakład:
500
Projektant:
Wacław Kowalik
Nr 6: Polonia 10 ZŁ Awers:
Orzeł w koronie, wokoło napis RZECZPOSPOLITA POLSKA / 10 ZŁOTYCH 10. Pod orłem rok 19 - 33. Pod łapą orła znak mennicy warszawskiej.
Rewers:
Portret młodej kobiety* z lewego profilu w chuście okrywającej głowę i szyję, przewiązanej wąską opaską z koniczyną, na tle promieniście ułożonych kłosów.
Bok:
ząbkowany
Rok na monecie:
1933
Rok emisji:
1933
W obiegu od:
1933-01-01
Nominał:
10 złotych
Tworzywo / metal:
srebro (Ag .750)
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
34 mm
Masa (g):
22 g
Nakład:
2 800 000
Projektant:
Antoni Madeyski
2013-03-10 15:46 | Temat: SKO
ODPOWIEDZ
NR 5 POLONIA Awers:
Orzeł w koronie, wokoło napis RZECZPOSPOLITA POLSKA / 5 ZŁOTYCH 5. Pod orłem rok 19 - 32. Pod łapą orła znak mennicy warszawskiej.
Rewers:
Portret młodej kobiety* z lewego profilu w chuście okrywającej głowę i szyję, przewiązanej wąską opaską z koniczyną, na tle promieniście ułożonych kłosów.
Bok:
ząbkowany
Rok na monecie:
1932
Rok emisji:
1932
W obiegu od:
1938-12-01
Nominał:
5 złotych
Tworzywo / metal:
srebro (Ag .750)
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
28 mm
Masa (g):
11 g
Nakład:
1 000 000
Rzadkość:
R2
Projektant:
Antoni Madeyski
Mennica:
Warszawa
NR 5 POLONIA Awers:
Orzeł w koronie, wokoło napis RZECZPOSPOLITA POLSKA / 5 ZŁOTYCH 5. Pod orłem rok 19 - 32. Pod łapą orła znak mennicy warszawskiej.
Rewers:
Portret młodej kobiety* z lewego profilu w chuście okrywającej głowę i szyję, przewiązanej wąską opaską z koniczyną, na tle promieniście ułożonych kłosów.
Bok:
ząbkowany
Rok na monecie:
1932
Rok emisji:
1932
W obiegu od:
1938-12-01
Nominał:
5 złotych
Tworzywo / metal:
srebro (Ag .750)
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
28 mm
Masa (g):
11 g
Nakład:
1 000 000
Rzadkość:
R2
Projektant:
Antoni Madeyski
Mennica:
Warszawa
Nr 4: Nike - Awers:
Orzeł w koronie, z obu stron przy łapach cyfry 5, niżej napis ZŁOTYCH, pod nim rok 1930, wokoło otok z kreseczek.
Rewers:
Nike ze wzniesioną ręką krocząca po chmurach, u góry półkolem napis RZECZ-POSP-OLITA POLSKA (rozdzielony w dwóch miejscach skrzydłem i ręką Nike), na dole z lewej znak mennicy warszawskiej, z prawej małe literki EW (znak projektanta), wokoło otok z kreseczek.
Bok:
SALUS REIPUBLICAE SUPREMA REX (dobro państwa najwyższym prawem)
Rok na monecie:
1930
Rok emisji:
1930
W obiegu od:
1930-01-01
W obiegu do:
1934-09-30
Nominał:
5 złotych
Tworzywo / metal:
srebro (Ag) .750
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
33 mm
Masa (g):
18 g
Nakład:
5 900 000
Rzadkość:
R3
Projektant:
Edward Witting
Mennica:
Warszawa
NR.3 POLONIA I te monety nasi przemyślni koledzy-kolekcjonerzy różnie, różniście nazywają. Raz jest to Jadwiga, innym razem "Głowa kobiety", "5 złotych 1934 Kobieta" albo "Wanda" (czyżby ta, co nie chciała Niemca?). Kim jest kobieta z monety? Teoretycznie, jest to Polonia, personifikacja naszej Ojczyzny. Antoni Franciszek Mieczysław Madeyski, twórca projektu monety zaprzyjaźnił się w Rzymie z naszym attache wojskowym, Ludwikiem Hieronimem Morstinem. Jego żonę, Janinę z Żółtowskich, poznał już wcześniej, jeszcze przed wybuchem I Wojny Światowej, kiedy to wraz z rodzicami odwiedziła jego rzymska pracownię.
Madeyski stworzył wcześniej, bo w roku 1902 wawelski sarkofag królowej Jadwigi i w twarzy Janiny Żółtowskiej dopatrywał się podobieństwa do wyidealizowanego profilu królowej. Madeyski sportretował Panią Janinę Morstinową na potrzeby konkursu na projekt polskiej złotej monety. Jego dwudziestozłotówka przedstawiająca profil kobiety w chustce i wieńcu z koniczyny uzyskał drugą nagrodę, ale nie doczekał się realizacji w złocie. Wykorzystano go do monet srebrnych bitych od roku 1932 aż do początku II Wojny Światowej. To, że Morstinowa przypominała Madeyskiemu Jadwigę, to chyba za mało, żeby tym imieniem nazywać kobietę z najpopularniejszych polskich przedwojennych srebrnych monet.
Nr 13:Jadwiga Andegaweńska Jadwiga Andegaweńska, węg. szent Hedvig (ur. między 3 października 1373 a 18 lutego 1374 r., zm. 17 lipca 1399 r. w Krakowie) – królowa Polski (od 16 października 1384 r.) z dynastii Andegawenów (Anjou), najmłodsza córka Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki, święta katolicka, patronka Polski.
Obradujący w 1384 r. w Radomsku sejm obrał Jadwigę Andegaweńską królem Polski. Została koronowana na króla, jako że polskie prawo nie dawało królowej dziedzicznego tronu. Jej tytuł królewski brzmiał: Hedvigis Dei Gracia Rex Poloniae, necnon terrarum Cracoviae, Sandomiriae, Syradiae, Lanciciae, Cuyaviae, Pomeraniaeque domina et heres, tłumaczenie: Jadwiga z Bożej łaski król Polski, pani i dziedziczka ziemi krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, Kujaw i Pomorza.
Jadwigę od dzieciństwa przygotowywano do pełnienia roli króla poprzez wykształcenie. Pobyt w środowisku kulturalnym dworu w Budzie sprawił, że Jadwiga posiadła umiejętność czytania, znajomość języków obcych, zamiłowanie do lektury, muzyki, sztuki i nauki.
15 czerwca 1378 r. została zaręczona z ośmioletnim Wilhelmem z dynastii Habsburgów. Odbyła się nawet ceremonia zaręczyn mających charakter formalnego ślubu pomiędzy dziećmi z pokładzinami (sponsalia de futuro). Nie był to jednak kontrakt nierozerwalny. Podpisano zobowiązanie, że strona, która zerwałaby zaręczyny, wypłaci drugiej stronie 200 000 florenów w złocie.
Koronacja
Jesienią 1384 r. przybyła z Węgier do Polski, gdzie 16 października tego roku w Krakowie została koronowana przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Bodzantę na króla Polski. Wobec jej małoletności ster rządów w państwie dzierżyli możnowładcy małopolscy, pozostający w kontakcie z jej matką Elżbietą Bośniaczką, jednakże nie powołano regenta, ponieważ, jak pisze Jan Długosz, wszystko co mówiła lub czyniła znamionowało sędziwego wieku powagę.
Kandydaturę Wilhelma Habsburga na męża Jadwigi usilnie popierał Władysław Opolczyk, który nawet opanował 24 sierpnia 1385 r. zamek wawelski, przygotowując dopełnienie ceremonii małżeństwa.
Panowie krakowscy mieli jednak wobec niej zupełnie inne plany, chcąc związać Polskę z Litwą, ofiarowali polską koronę wielkiemu księciu litewskiemu Jagielle, który miał przyjąć chrzest wraz ze swoim państwem (unia w Krewie 14 sierpnia 1385 r.). Kasztelan krakowski Dobiesław Kurozwęcki przepędził austriackiego pretendenta z zamku. Jan Długosz utrzymuje, że zrozpaczona młodziutka królowa, próbowała wówczas wyrąbać toporem bramę wawelską, by uciec z miłością swojego życia na Śląsk (powstrzymać miał ją podskarbi wielki koronny Dymitr z Goraja), jednakże harmonijny związek, jaki stworzyła z Jagiełłą, świadczy o innej motywacji jej postępowania niż uczucie do Habsburga.
11 stycznia 1386 r. w Wołkowysku panowie polscy oznajmili Jagielle, że Jadwiga zgodziła się zostać jego żoną. Królowa odwołała publicznie swoje sponsalia z Wilhelmem. Jagiełło przybył do Krakowa, gdzie 15 lutego 1386 r. przyjął chrzest. 18 lutego Jadwiga i Jagiełło uroczyście zawarli związek małżeński w katedrze na Wawelu.
Na wiosnę 1387 r. stanęła na czele wyprawy rycerstwa polskiego, której celem była rewindykacja zajętej przez Węgrów Rusi Czerwonej. 8 marca 1387 r. potwierdziła przywileje dla Lwowa, gwarantując mu prawo składu. Tam też 26 września 1387 r. złożył jej hołd lenny hospodar mołdawski Piotr I. W 1397 r. w Inowrocławiu odbyła zjazd z wielkim mistrzem krzyżackim Konradem von Jungingenem w celu wynegocjowania powrotu do korony ziemi dobrzyńskiej.
Działalność
Na swoim dworze skupiła elitę intelektualną Polski (Piotr Wysz, Mateusz z Krakowa, Hieronim z Pragi). Zleciła pierwsze w naszej historii tłumaczenie Księgi Psalmów na język polski (zachował się po dziś dzień egzemplarz tego dzieła znany jako Psałterz floriański). Fundowała wiele nowych kościołów oraz uposażała już istniejące klasztory. Opiekowała się szpitalami. W 1397 r. założyła bursę dla polskich i litewskich studentów przy Uniwersytecie Karola w Pradze. W tym też roku uzyskała zgodę papieża na utworzenie fakultetu teologii na Akademii Krakowskiej.
22 czerwca 1399 r. urodziła córkę Elżbietę Bonifację, która zmarła 13 lipca 1399 r. Sama Jadwiga zmarła cztery dni później na gorączkę połogową. W testamencie zapisała swój majątek Akademii Krakowskiej. Kiedy w latach 80. XX wieku otworzono jej grobowiec, znajdujący się w Katedrze Wawelskiej, stwierdzono, że istotnie klejnoty grobowe wykonane były ze skóry i drewna.
Życie prywatne
Historycy wielokrotnie spekulowali na temat relacji pomiędzy Jadwigą i jej mężem, Władysławem II Jagiełłą. Dominuje przekonanie, iż Jadwiga była w tym politycznym związku nieszczęśliwa, ze względu na różnicę wieku, wychowania, kultury itd. Według odmiennej koncepcji zaprezentowanej ostatnio Jagiełło był dla Jadwigi raczej postacią ojcowską, a ich współżycie mogło mieć stosunkowo harmonijny charakter.
Święta Jadwiga królowa
Święta Jadwiga nie pozostawiła po sobie żadnych objawień – według zapisów kronikarzy uprawiała surowe umartwienia. Jej kierownikiem duchowym był krakowski dominikanin Henryk Bitterfeld, autor traktatu o Komunii świętej i traktatu ascetyczno-mistycznego napisanego specjalnie dla Jadwigi. W swym życiu harmonijnie łączyła kontemplację z działalnością praktyczną, co wyraziła również w nawiązującym do Ewangelii symbolu dwóch przeplatających się liter MM (Maria i Marta), który poleciła umieścić na ścianach swej komnaty, a chcąc, by chwała Boża nieustannie rozbrzmiewała w katedrze wawelskiej założyła i zapewniła utrzymanie Kolegium Psałterzystów, którzy dzień i noc śpiewali psalmy przed Najświętszym Sakramentem. Ufundowała również i częściowo własnoręcznie wyhaftowała racjonał – drogocenną szatę liturgiczną dla biskupów krakowskich, zachowaną po dziś dzień, używaną podczas największych uroczystości.
Jadwiga uprawiała działalność charytatywną – ufundowała szpital w Bieczu, uposażyła szpitale w Sandomierzu i Sączu oraz otoczyła opieką liczne inne szpitale miejskie i klasztorne, w tym szpital św. Jadwigi Śląskiej w Krakowie na Stradomiu. Wykazywała wrażliwość nie tylko na biedę materialną, ale stawała również w obronie ludzkiej godności: do króla Władysława Jagiełły, kompensującego pieniędzmi krzywdę chłopów miała powiedzieć: "A któż im łzy powróci?".
Kult
Po śmierci Jadwigę otoczono kultem. W Budapeszcie, 18 października 2009 r., odsłonięto i poświęcono pierwszy pomnik św. Jadwigi na Węgrzech.
Beatyfikacja i kanonizacja
Jadwiga została beatyfikowana, przez zatwierdzenie kultu, 31 maja 1979 r., a kanonizowana 8 czerwca 1997 r. Obu aktów dokonał Jan Paweł II.
Nr 12: Matka Polka Awers:
Orzeł, po bokach rok 19 - 85, wokoło napis POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA / ZŁ 100 ZŁ (cyfry większe), pod łapą orła znak mennicy warszawskiej.
Rewers:
Matka karmiąca dziecko, dwa splecione serca, wokoło napis POMNIK-SZPITAL / •CENTRUM ZDROWIA MATKI POLKI•, z lewej inicjały projaktanta TT, z prawej napis PRÓBA.
Bok:
ząbkowany
Rok na monecie:
1985
Rok emisji:
1985
Nominał:
100 złotych
Tworzywo / metal:
nikiel (Ni)
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
29,5 mm
Nakład:
500
Projektant:
Awers: Stanisława Wątróbska-Frindt, Rewers: Tadeusz Tchórzewski
Nr 10: Maria Konopnicka Seria:
Wielcy Polacy
Awers:
Orzeł, pod nim napis 20, niżej ZŁOTYCH, górą łukiem napis POLSKA·RZECZPOSPOLITA·LUDOWA·1978, pod łapą orła znak mennicy warszawskiej.
Rewers:
Głowa Marii Konopnickiej, górą łukiem napis MARIA KONOPNICKA 1843-1910.
Bok:
ząbkowany
Rok na monecie:
1978
Rok emisji:
1978
W obiegu od:
1978-05-24
W obiegu do:
1994-12-31
Nominał:
20 złotych
Tworzywo / metal:
miedzionikiel (CuNi)
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
29 mm
Masa (g):
10.15 g
Nakład:
2 009 800
Projektant:
Awers: Józef Markiewicz-Nieszcz; Rewers: Ewa Olszewska-Borys Maria Konopnicka urodziła się 23 maja 1842r. w Suwałkach, a zmarła 8 października 1910r. we Lwowie. We wrześniu 1849r. rodzina sprowadziła się do Kalisza, gdzie przyszła poetka spędziła dzieciństwo i młodość. W latach 1855 – 1856 uczyła się na pensji sakramentek w Warszawie. We wrześniu 1862 roku wyszła za mąż za ziemianina, Jarosława Konopnickiego. Zaraz po ślubie wyjechała z Kalisza na stałe, zamieszkując w Bronowie, a potem w Gusinie. Wychowała 6 dzieci utrzymując się z dochodów niewielkiego dzierżawionego folwarku.
Była przede wszystkim poetką, ale pisała też prozą, uprawiała publicystykę, tłumaczyła literaturę obcą. Była pisarką i nauczycielką, ale prowadziła również działalność społeczno – polityczną (opieka nad więźniami, protest przeciw prześladowaniu przez Niemców dzieci polskich we Wrześni).
Wydała cztery tomy Poezji. Do najbardziej znanych wierszy Konopnickiej o charakterze społeczno politycznym należą Jaś nie doczekał, W piwnicznej izbie, Wolny najmita, O Wrześni, Rota. Pisała również nowele takie jak Mendel Gdański, Miłosierdzie gminy, Nasza szkapa, Dym i wiele innych. Dzieci szkolne znają również inne utwory Konopnickiej O krasnoludkach i sierotce Marysi, Jak się dzieci w brondzie bawiły, O Janku wędrowniczku. Niektóre utwory Konopnicka podpisywała pod pseudonimem Jan Sowa.
We Lwowie, gdzie na cmentarzu Łyczakowskim jest pochowana Konopnicka, szkoła polska nosi jej imię.
Nr 9: Międzynarodowy Rok Kobiet Awers:
Orzeł, po bokach rok 19 - 75, wokoło napis POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA / -ZŁ 20 ZŁ-, pod łapą orła znak mennicy warszawskiej.
Rewers:
Profil głowy kobiety, na włosach znak Międzynarodowego Roku Kobiet w kształcie stylizowanego gołąbka pokoju, wokoło napis MIĘDZYNARODOWY ROK KOBIET, nad głową znak projektanta AJ.
Bok:
ząbkowany
Rok na monecie:
1975
Rok emisji:
1975
W obiegu od:
1975-09-25
W obiegu do:
1994-12-31
Nominał:
20 złotych
Tworzywo / metal:
miedzionikiel (CuNi)
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
29 mm
Masa (g):
10.15 g
Nakład:
2 000 000
Rzadkość:
-
Projektant:
Anna Jarnuszkiewicz
Nr 8: Maria Skłodowska – CurieAwers:
Orzeł, wokoło napis POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA / ·1967·, pod łapą orła znak mennicy warszawskiej.
Rewers:
Głowa Marii Curie-Skłodowskiej na tle mapy Polski, z lewej napis w kilku rzędach: SETNA / ROCZ / NICA / URODZIN / MARII / SKŁO / DOW / SKIEJ / CURIE / 10 zł, u dołu nzka projektanta J-MN.
Bok:
ząbkowany
Rok na monecie:
1967
Rok emisji:
1967
W obiegu od:
1967-09-07
W obiegu do:
1978-01-01
Nominał:
10 złotych
Tworzywo / metal:
miedzionikiel (CuNi)
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
28 mm
Masa (g):
9.5 g
Nakład:
2 000 000
Rzadkość:
-
Projektant:
Józef Markiewicz-Nieszcz Maria Salomea Skłodowska-Curie[1][uwaga 1] (ur. 7 listopada 1867 w Warszawie, zm. 4 lipca 1934 w Passy) – fizyczka i chemiczka polskiego pochodzenia. Większość życia spędziła we Francji, tam też rozwinęła swoją karierę naukową. Prekursorka nowej gałęzi chemii – radiochemii. Do jej dokonań należą: opracowanie teorii promieniotwórczości, technik rozdzielania izotopów promieniotwórczych oraz odkrycie dwóch nowych pierwiastków – radu i polonu. Pod jej osobistym kierunkiem prowadzono też pierwsze badania nad leczeniem raka za pomocą promieniotwórczości. Dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla za osiągnięcia naukowe, po raz pierwszy w 1903 z fizyki wraz z mężem i Henrim Becquerelem za badania nad odkrytym przez Becquerela zjawiskiem promieniotwórczości, po raz drugi w 1911 z chemii za wydzielenie czystego radu. Do dziś pozostaje jedyną kobietą, która tę nagrodę otrzymała dwukrotnie, a także jedynym uczonym w historii uhonorowanym Nagrodą Nobla w dwóch różnych dziedzinach nauk przyrodniczych[2].
Nr 7: Nike Awers:
Orzeł stylizowany, pod nim rok 19-65, wokoło napis POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA / ·Zł 10 ZŁ·, pod łapą orła znak mennicy.
Rewers:
Nike - pomnik Bohaterów Warszawy, z prawej liczby XIII-XX, niżej napis w dwóch rzędach: VII WIEKÓW / WARSZAWY, literki WK, napis wypukły PRÓBA.
Bok:
ząbkowany
Rok na monecie:
1965
Rok emisji:
1965
Nominał:
10 złotych
Tworzywo / metal:
nikiel (Ni)
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
31 mm
Nakład:
500
Projektant:
Wacław Kowalik
Nr 6: Polonia 10 ZŁ Awers:
Orzeł w koronie, wokoło napis RZECZPOSPOLITA POLSKA / 10 ZŁOTYCH 10. Pod orłem rok 19 - 33. Pod łapą orła znak mennicy warszawskiej.
Rewers:
Portret młodej kobiety* z lewego profilu w chuście okrywającej głowę i szyję, przewiązanej wąską opaską z koniczyną, na tle promieniście ułożonych kłosów.
Bok:
ząbkowany
Rok na monecie:
1933
Rok emisji:
1933
W obiegu od:
1933-01-01
Nominał:
10 złotych
Tworzywo / metal:
srebro (Ag .750)
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
34 mm
Masa (g):
22 g
Nakład:
2 800 000
Projektant:
Antoni Madeyski
NR 5 POLONIA Awers:
Orzeł w koronie, wokoło napis RZECZPOSPOLITA POLSKA / 5 ZŁOTYCH 5. Pod orłem rok 19 - 32. Pod łapą orła znak mennicy warszawskiej.
Rewers:
Portret młodej kobiety* z lewego profilu w chuście okrywającej głowę i szyję, przewiązanej wąską opaską z koniczyną, na tle promieniście ułożonych kłosów.
Bok:
ząbkowany
Rok na monecie:
1932
Rok emisji:
1932
W obiegu od:
1938-12-01
Nominał:
5 złotych
Tworzywo / metal:
srebro (Ag .750)
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
28 mm
Masa (g):
11 g
Nakład:
1 000 000
Rzadkość:
R2
Projektant:
Antoni Madeyski
Mennica:
Warszawa
Nr 4: Nike - Awers:
Orzeł w koronie, z obu stron przy łapach cyfry 5, niżej napis ZŁOTYCH, pod nim rok 1930, wokoło otok z kreseczek.
Rewers:
Nike ze wzniesioną ręką krocząca po chmurach, u góry półkolem napis RZECZ-POSP-OLITA POLSKA (rozdzielony w dwóch miejscach skrzydłem i ręką Nike), na dole z lewej znak mennicy warszawskiej, z prawej małe literki EW (znak projektanta), wokoło otok z kreseczek.
Bok:
SALUS REIPUBLICAE SUPREMA REX (dobro państwa najwyższym prawem)
Rok na monecie:
1930
Rok emisji:
1930
W obiegu od:
1930-01-01
W obiegu do:
1934-09-30
Nominał:
5 złotych
Tworzywo / metal:
srebro (Ag) .750
Stempel:
zwykły
Średnica (mm):
33 mm
Masa (g):
18 g
Nakład:
5 900 000
Rzadkość:
R3
Projektant:
Edward Witting
Mennica:
Warszawa
NR.3 POLONIA I te monety nasi przemyślni koledzy-kolekcjonerzy różnie, różniście nazywają. Raz jest to Jadwiga, innym razem "Głowa kobiety", "5 złotych 1934 Kobieta" albo "Wanda" (czyżby ta, co nie chciała Niemca?). Kim jest kobieta z monety? Teoretycznie, jest to Polonia, personifikacja naszej Ojczyzny. Antoni Franciszek Mieczysław Madeyski, twórca projektu monety zaprzyjaźnił się w Rzymie z naszym attache wojskowym, Ludwikiem Hieronimem Morstinem. Jego żonę, Janinę z Żółtowskich, poznał już wcześniej, jeszcze przed wybuchem I Wojny Światowej, kiedy to wraz z rodzicami odwiedziła jego rzymska pracownię.
Madeyski stworzył wcześniej, bo w roku 1902 wawelski sarkofag królowej Jadwigi i w twarzy Janiny Żółtowskiej dopatrywał się podobieństwa do wyidealizowanego profilu królowej. Madeyski sportretował Panią Janinę Morstinową na potrzeby konkursu na projekt polskiej złotej monety. Jego dwudziestozłotówka przedstawiająca profil kobiety w chustce i wieńcu z koniczyny uzyskał drugą nagrodę, ale nie doczekał się realizacji w złocie. Wykorzystano go do monet srebrnych bitych od roku 1932 aż do początku II Wojny Światowej. To, że Morstinowa przypominała Madeyskiemu Jadwigę, to chyba za mało, żeby tym imieniem nazywać kobietę z najpopularniejszych polskich przedwojennych srebrnych monet.
Nr 2 : Kobieta w chuście z kłosami 31 GŁOS
Nr 1 : Kobieta w chuście z kłosami
Nr 1 : Kobieta w chuście z kłosami
Nr 2: Kobieta w chuście z kłosami
Nr 3 : Polonia
Nr 4: Nike - pomnik Bohaterów Warszawy
Nr 5: Polonia
Nr 6: Polonia
Nr 7: Nike – VII wieków Warszawy
Nr 8: Maria Skłodowska – Curie
Nr 9: Między Narodowy Rok Kobiet
Nr 10: Maria Konopnicka
Nr 11:Mieszko i Dąbrówka
Nr 12: Matka Polka
Nr 13:Jadwiga Andegaweńska
Troszkę się naszukałem, ale było warto !!!1
Wszystkiego najlepszego z okazji Dnia Kobiet :))) Niech każdy dzień będzie dla Was Dniem Kobiet !!!
Wszystkim Paniom i Dziewczynkom życzę szczęścia w życiu :D
a 41186 zostawiam ku chwale żyrafy :)