DO 1939 R.

Potrzebę wprowadzenia tematyki oszczędności do szkolnych programów nauczania postulowano w Polsce już w XVIII wieku, m.in. w materiałach utworzonej w 1773 r. Komisji Edukacji Narodowej, pierwszego w Europie nowożytnego Ministerstwa Oświaty. Do idei uzupełnienia programów szkolnych o zagadnienia dotyczące oszczędności i racjonalnego gospodarowania pieniędzmi powrócono kilka lat po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. W 1925 r. Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Stanisław Grabski wydał okólnik głoszący, że dzieci i młodzież należy uczyć umiejętności i zasad oszczędzania pieniędzy. Nauka miała być realizowana poprzez system szkolnych kas oszczędności.

Pierwsze kasy szkolne, w których uczniowie mogli gromadzić swoje kieszonkowe, powstały w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych pod koniec XIX w. Na ziemiach polskich idea SKO rozwijała się głównie w zaborze austriackim.  Po odzyskaniu niepodległości, dzięki okólnikowi Grabskiego, tworzenie SKO zostało uregulowane prawnie.

W styczniu 1935 r. szkolne kasy oszczędności zostały oddane pod kuratelę Pocztowej Kasy Oszczędności (dzisiejszego PKO Banku Polskiego), największej instytucji oszczędnościowej II RP.

Okólnik z 1935 r. dotyczący organizowania szkolnych kas oszczędności w oparciu o Pocztową Kasę Oszczędności

W roku szkolnym 1934/1935 r. do SKO organizowanych przez PKO przystąpiło ponad 5,5 tys. szkół, a książeczki oszczędnościowe otworzyło prawie 0,5 mln uczniów. Do wybuchu II wojny SKO działało w blisko 14 tysiącach szkół i skupiało ponad milion uczniów. Prowadzenie SKO traktowane było jako ważny element edukacji społecznej w rodzącej się po latach zaborów państwowości polskiej.

Zdjęcie przedstawiające dzieci oszczędzające w SKO w szkole podstawowej im. prezydenta Ignacego Mościckiego w Kowlu (fotografia: Narodowe Archiwum Cyfrowe)

Od samego początku PKO wspierała działania szkół uczestniczących w SKO oraz pracujących w nich nauczycieli. Do szkół przekazywane były materiały dydaktyczne, poradniki dla nauczycieli, czasopisma dla młodzieży („Młody Obywatel”), a ponadto PKO organizowała konkursy z atrakcyjnymi nagrodami finansowymi i rzeczowymi.

Okładka pierwszego numeru „Młodego Obywatela” (zbiory Przemysława Wiśniewskiego)

Dynamiczny rozwój SKO został zahamowany wraz z wybuchem II wojny światowej.