Polskie zwyczaje na Mikołajki – skąd się wzięły i jak je obchodzimy?

Mikołajki, obchodzone 6 grudnia, to jedno z najbardziej lubianych świąt w Polsce, zwłaszcza przez dzieci. Chociaż ma charakter głównie zwyczajowy, a nie kościelny, jego korzenie sięgają tradycji związanych ze św. Mikołajem z Miry – biskupem znanym z dobroci, hojności i troski o potrzebujących. Współczesne Mikołajki łączą elementy dawnych obyczajów z nowoczesnymi formami świętowania.

Skąd wzięła się tradycja Mikołajek?

Zwyczaj wręczania prezentów 6 grudnia wywodzi się z kultu św. Mikołaja, który w średniowieczu był patronem dzieci, uczniów, panien na wydaniu, a także żeglarzy i kupców. W Polsce Mikołajki zaczęły być popularne już w XV–XVI wieku, kiedy to w szkołach organizowano specjalne uroczystości ku czci świętego.

Najpopularniejsze zwyczaje Mikołajkowe w Polsce

Prezenty pod poduszką lub w bucie

To najbardziej znany zwyczaj. Nocą z 5 na 6 grudnia św. Mikołaj „odwiedza” dzieci, zostawiając drobne upominki – najczęściej słodycze, zabawki, książki, a także symboliczny rózgi dla niegrzecznych. W zależności od regionu prezenty trafiają:

• pod poduszkę,

• do butów ustawionych przy łóżku,

• do skarpet lub specjalnych woreczków.

Mikołaj w przedszkolach i szkołach

W wielu placówkach 6 grudnia pojawia się św. Mikołaj – w charakterystycznym czerwonym stroju, z długą brodą i workiem pełnym prezentów. Dzieci recytują mu wierszyki, śpiewają piosenki i otrzymują drobne upominki. W niektórych szkołach organizowane są też klasowe „mikołajki”, podczas których uczniowie losują osobę, której wręczą prezenty.

Co symbolizują Mikołajki?

Choć dla wielu Mikołajki są przede wszystkim zabawą i okazją do dawania prezentów, ich głębszy sens wiąże się z:

• promowaniem dobroci i dzielenia się,

• okazywaniem życzliwości,

• budowaniem rodzinnych i przyjacielskich więzi,

• przygotowaniem do nadchodzących Świąt Bożego Narodzenia.

To dzień, który przypomina, że radość sprawia nie tylko otrzymywanie, ale także obdarowywanie innych – nawet drobnymi gestami.

Mikołajki w różnych regionach Polski

Zwyczaj obchodzenia Mikołajek jest podobny w całym kraju, ale niektóre regiony mają swoje specyficzne tradycje:

• Śląsk: „Mikołaj” często przychodzi osobiście do domu, a dzieci muszą przed nim zaśpiewać piosenkę lub powiedzieć wiersz.

• Małopolska: popularne są paczki ze słodyczami oraz rózgi z kolorowymi wstążkami.

• Kaszuby: w niektórych domach pojawia się postać zwaną „Gwiazdorem”, który również przynosi upominki.

Współczesne Mikołajki – tradycja, która łączy pokolenia

Mikołajki to święto, które zachowało swój urok mimo upływu lat. Dla dzieci jest pełne magii i oczekiwania, dla dorosłych – okazją do pielęgnowania tradycji i radosnego rozpoczęcia świątecznego okresu. Wspólne przygotowania, dekorowanie domu, jarmarki i drobne prezenty sprawiają, że 6 grudnia ma wyjątkowy klimat.