Historia pieniądza: słowiańskie chusteczki i płaty płótna
Dziś, gdy jesteśmy przyzwyczajeni do brzęku monet, szelestu banknotów lub dźwięku zaakceptowania karty płatniczej, trudno nam sobie wyobrazić, że kiedyś płacono inaczej.
Tymczasem na terytoriach zamieszkiwanych przez Słowian zachodnich środkiem płatniczym były na przykład chusteczki.
Srebrny denar Bolesława Chrobrego (Fot. Muzeum Narodowe w Krakowie)
Ciekawą relację z wczesnego średniowiecza (II połowa X wieku) na temat środków płatniczych w krajach słowiańskich przytacza Ibrahim ibn Jakub, żydowski kupiec z Kordoby. „W krajach Bojema [tzn. w Czechach] wyrabia się też lekkie chusteczki o nader cienkiej tkaninie na kształt siatki, które do niczego nie służą [nie są zdatne do czegokolwiek]. Cena ich [wynosi] u nich każdego czasu dziesięć chusteczek za [jeden] kinszar. Za nie sprzedają i kupczą między sobą. Posiadają ich [całe] naczynia. Stanowią one u nich majątek i cenę [wszelkich] przedmiotów. Za nie nabywa się pszenicę, mąkę, konie, złoto, srebro i wszelkie inne przedmioty” (tłumaczenie Tadeusza Kowalskiego, „Pomniki Dziejowe Polski”).
Pierwsze chińskie monety
Nie jest to jedyny przykład pozbawienia przedmiotu cech praktycznych zgodnych z jego przeznaczeniem, by uczynić go pieniądzem. W końcu drugiego tysiąclecia przed Chrystusem mieszkańcy Chin posługiwali się środkami płatniczymi, które kształtem przypominały miniatury różnych narzędzi, np. noże czy widły. Z czasem Chińczycy doszli do wniosku, że skoro i tak pozbawili przedmioty ich praktycznych właściwości, mogą sprawić, by wygodniej je się nosiło. Dlatego na brązowych krążkach umieścili symbole tych przedmiotów. W tym wypadku możemy mówić już o monetach.
Recepta na brak monet
Wróćmy do naszych cienkich chusteczek. Z pewnością nie możemy ich traktować jako przedmiotu, który zastępują pieniądz, gdyż chustki po prostu były pieniądzem. Co ciekawe, wiemy, że w tym okresie na ziemiach Słowian znano już pieniądze kruszcowe, który docierały z terytoriów rzymskich i arabskich. Nie było ich jednak na tyle dużo, by osiągnęły popularność. Nie odkryto jeszcze złóż surowców, które posłużyłyby do produkcji monet. Używanie chusteczek jako pieniądza dowodzi jednak tego, że tamto społeczeństwo było przyzwyczajone do posługiwania się jakimś środkiem płatniczym. Jest to w pewnym stopniu handel bardziej rozwinięty niż w wypadku wymiany towar za towar.
Płótno za futro
Ziemie czeskie nie były jedynymi, gdzie używano tkanin jako środka płatniczego. Zjawisko to występowało również w średniowiecznej Skandynawii i Fryzji. Jeśli chodzi o Słowian, to warto sięgnąć do kronikarza niemieckiego Helmoda („Helmolda Kronika Sławiańska” w tłumaczeniu Jana Papłońskiego), który przekazał potomnym następujące słowa: „Ranowie monety nie mają i kupując towary, pieniędzy też nie używają, lecz cokolwiek byś chciał kupić na rynku, nabędziesz za płachty płócienne”. Relacja ta jest o dwa wieki późniejsza od słów Ibrahima ibn Jakuba i dotyczy wyspy Rany (Rugia) na Morzu Bałtyckim. Ryszard Kiersnowski w swojej monografii „Początki pieniądza polskiego” zwraca uwagę, że przekazy te – z różnych miejsc i różnego czasu – świadczą o tym, iż sposób płacenia tkaninami był znany powszechnie Słowianom i nie stanowił wyjątku.
W relacji Adama z Bremy, niemieckiego kronikarza z drugiej połowy XI wieku, możemy znaleźć informację, że również plemiona pruskie nie ceniły sobie złota i srebra i w wymianie handlowej wolały posługiwać się tkaninami. Oznaczało to, że cenne futra można było nabyć za mniej wartościową tkaninę – w rozumieniu zachodniego kupca musiał być to złoty interes.
Choć nie znamy relacji odnoszących się bezpośrednio do polskich ziem, możemy podejrzewać, że bliskość geograficzna sprawiła, iż w państwie Piastów również znano płaty płótna jako środek płatniczy. Teorie tę wzmacnia etymologia wyrazu „płacić”, która wskazuje na jego pokrewieństwo ze słowami „płat” i „płótno”. Inny pogląd każe nam szukać korzeni „płacenia” w płataniu, czyli podziale na części monet, sztabek srebra lub ozdób – czym później płacono.
Wartość jednej chusteczki
Pozostaje kwestia, ile była warta chusteczka. Ibrahim ibn Jakub podaje prosty przelicznik: 10 chusteczek równe jest jednemu kinszarowi, czyli denarowi, co wskazuje, że chusteczki funkcjonowały obok monet. Ryszard Kiersnowski uważa, że tkaniny pełniły w Czechach rolę dzisiejszych „drobniaków” i posługiwano się nimi raczej przy mniejszych wymianach handlowych. Powołując się na dalsze słowa Ibrahima ibn Jakuba, pisze, że jedna chusteczka odpowiadała wartości jednej kury, ilości pszenicy, którą człowiek był w stanie spożyć przez trzy dni lub czterodniowej racji jęczmienia dla wierzchowca. Dalsze słowa żydowskiego handlarza wskazują jednak, że zdarzały się również większe wymiany handlowe dokonywane chusteczkami.
Brak monet powodował, że na ziemiach polskich i czeskich dochodziło do ich dzielenia (wspomniane wcześniej „płatanie”) w celu przeprowadzania transakcji. Proceder ten przestał być opłacalny, gdy na rynku pojawiły się lokalne monety (na przełomie X i XI w.). Ich produkcja zaczęła odpowiadać zapotrzebowaniu, dlatego w tym czasie zanikają informacje o tkaninach-pieniądzach i nie pojawiają się w późniejszych okresach.
Przedruk z
https://bankomania.pkobp.pl/bankofinanse/historia-pieniadza-slowianskie-chusteczki-i-platy-plotna/
Ten denar jest w Muzeum w Krakowie. Trzeba go zobaczyć!
Ale super super hiper.
POZDRAWIAM SERDECZNIE
MALYCH I DUZYCH
DLA WSZYSTKICH
MIŁEGO WICZORU
SZKOŁA JEST FAJNA
LUBIĘ SIE UCZYĆ
JAK WAM IDZIE W SZKOLE?
WSZYSTKIM LUDZIOM
PIENIĄDZE SĄ POTRZEBNE
HANDEL
I PŁÓTNEM
PŁACONO CHUSTECZKAMI
BYŁ WYMIANY HANDLOWE
POWINNIŚMY JA POZANAĆ
JEST BARDZO CIEKAWA
HISTORIA PIENIĄDZA
DENARY
CIEKAWE JAKĄ PORĘ ROKU LUBI ŻYRAFKA
WSZYSTKIE PORY ROKU SĄ PIĘKNA
WIOSNĘ I LATO
LUBIĘ ZIMĘ
KAŻDA JEST PIĘKNA
JA LUBIĘ WSZYSTKIE
CZY INNĄ PORĘ ROKU?
LUBICIE ZIMĘ?
I NA SANKI
MOŻNA JECHAĆ NA NARTY
NSZEGO WOJEWÓDZTWA
NIEDŁUGO FERIE
MAMY PIĘKNĄ POGODĘ
W RABCE BYL MINISTER
ODPOCZYWAĆ
BĘDZIEMY
ODPOCZYNEK
NIEDŁUGO WEEKEND
JUTRO CZWARTEK
JAK MIJA WIECZÓR
CO ROBICIE
JAK MIJA WIECZÓR
ŻYRAFKĘ LOKATKĘ
WITAM
BLOGOWICZOM
WSZYSTKIM
cZEŚĆ
______d$$$$b_d$$$$$b
_____$ $$$$$$$$$$$$$$$
_____$$$$$$P_$$$$$$$$
______V$P_ _____Y$$P
___$$$$$_______ _$$$$$$
___$$$$$$______$$$$$$$
____Y$$$$$$$$$$$$ $$$$P
______Y$P_$$$$$$$
__________Y$$$P_$
_____ ____________$
_________________$
_______________ __$
__________________$___$$$$_
________________ $__$$$$$$$$
__$$$$$$$______$_$$$$$
_$$$$$$$$$____$$$$$
$______$$$$__$
_________$$ _$
__________$$$
__________$$
____________$
Wszystkiego dobrego :)
Pozdrawiam!
do zobaczenia jutro w szkole
Pozdrawiam wszystkich blogowiczów. Tym którzy zaczynają ferie życzę udanego wypoczynku.
Zapraszam wszystkich do udziału w konkursie nt. "Cyberprzemocy" - wpis -Wysil swoją wyobraźnię i zaskocz wszystkich intrygującą fabułą swojego komiksu - konkurs
Pozdrawiam cieplutko i jeszcze feryjnie z magicznych Mazur.☺️Miłego weekendowego odpoczynku Wam życzę :-)
Pozdrawiamy serdecznie w sobotni poranek i życzymy miłego weekendu:)
Pozdrawiamy i życzymy miłego weekendu:)
Baj baj
Dobranoc
Jutro
Pa pa do usłyszenia
Skoki narciarskie
Oglądać 📺
Lubię
Bardzo
W Zakopanem
Skoków narciarskich
Kwalifikacje
Oglądam
Ja
Robiliście
Dzisiaj
Co
Odwiedziłem szkołę Zielone Koło SP 2 w Kole
Prawda
Supcio
Weekend
Już
Jest
Jutro
Więc
Piątek
Już
Dzisiaj
Wszystkich
I o zdrówko
Witam
Witam
pozdrawiam klasę 3c
▄▄██████▄▄
▄██▀▄█▄▄█▄▀██▄
▀▀ ▄██▀▀██▄ ▀▀
▄███ ██ ███▄
█████▄▄█████
¯՟՞¯¯՟՞¯¯՞¯՟՞¯¯՟՞¯¯՞¯՟՞¯¯՟՞¯¯՟՞¯¯՟
(¯`v´¯)
╲ ╱ SKO KORZYBIE
(¯`v´¯) Dzwoni do Ciebie
╲ ╱ by się przywitać,
(¯`v´¯) o Twój humorek-
╲ ╱ dzisiaj zapytać.
(¯`v´¯) Czy wszystko dobrze?
╲ ╱ Czy wszystko gra?
(¯`v´¯) I życzyć-CI...weekendowego
╲ ╱ fantastycznego-
(¯`v´¯) dnia...
╲ ╱
▄▄ _,_,_,HALLO!
██▀ _,_,_,HALLO!
█▌ HALLO!
█▌
█▌
██▄ ▀▀ ╰╮
▄█▄█▄╰╮
▄██▀▀██▄ )
▄███ ██ ███▄
█████▄▄█████
.;;;╮ .;;;
(""(``"´´)"”)
__) ....¨¨. .¨¨(
_ / ..... (6 _ 6)'\
_ \ ..... ). ( 0 ) '/ .. ;@; @
_,-`. ----- '=' -´_;_@;@; @
_/__ |...... `o´. .\,(|)@@@
(,,,,,) ....... o ...|'__ /|\
_/'.====`( )'=|
'|----'.............|__
_|_______/__/__
_ (______)) _))__
*'¯*•. MIŁEGO DZIONKA,
...*•-•* ..)
……. .•* UŚMIECHU
.•* ........ .•*¯¯*•.I SŁONKA
Głosik dla blogowych przyjaciół
Same ciekawostki. Pozdrawiamy!
•✿
´¨✿¸.•✿o ✿¸.•´( ✿¸.•*´¨✿ Pozdrawiam.
¸.•´ ✿¸.•` ✿ ¸✿.•´ ✿¸.•` ✿ wieczorową porą !!
✬ * ∗ *☆ ∗ * ☆ * ☆
●═══════◄▒▒►═══════●
💕 . . * 💕 ☆. + * . * 💕 * ☆. 💕 * . 💕
☆ ☆POZDRAWIAM CIEPLUTKO
ŻYCZĘ SPOKOJNEJ NOCKI☆ * ☆
I KOLOROWYCH SNÓW ☆ * ☆
,☆ * ☆
☆ * ☆☆ * ☆
●═══════◄▒▒►═══════●
✬ * ∗ *☆ ∗ * ☆ * ☆
Pozdrawiam
Jestem trzeci
Przesyłamy wieczorne pozdrowienia:)
POZDRAWIAM Z ZIELONE KOŁO-SP2 KOŁO